Mersin-Gözne Yaylası’nda Istar Dokumacılığı ve Örnekleri

Creative Commons License

Tonus E., Kaynar H.

Art-Sanat, sa.13, ss.387-415, 2020 (ESCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2020
  • Dergi Adı: Art-Sanat
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Emerging Sources Citation Index (ESCI), TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.387-415
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Mersin yöresi yaylalarında dokuma yapan Yörükler tarafından “çul dokuma” adıyla bilinen “ıstar dokumacılığı”nın

geçmişi uzun yıllar öncesine dayanmaktadır. Tüm el sanatlarında olduğu gibi, Mersin İli Gözne Yaylası’nda dokunan “ıstar

dokumacılığı”nın devamlılığı sağlanamamış, bu teknik kaybolma tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. Araştırmada Mersin

İli Gözne Yaylası’nda yapılan ıstar dokumacılığı ve günümüze kadar gelen örnekleri incelenerek, yöre dokumacılığının

tescillenip, tanıtılması ve Türk kültürüne kazandırılması amaçlanmıştır.

Yörede “ıstar” adı verilen, dikey tezgâh grubundan sarma tip tezgâhlar kullanılmaktadır. Kıl, yün, orlon iplikler kullanılarak

“kıllama, tırlık” adı verilen düz dokuma yaygı, namazlık (seccâde), çuval, heybe, yaygı ve köşe çaputu gibi günlük kullanım

için üretimler yapılmaktadır.

Yapılan bu araştırmayla zili, cicim ve düz dokuma teknikleri kullanılarak dokunan düz dokuma yaygılardan yirmi farklı

ürün incelenmiştir. Araştırmada ürünün dokunma tarihi, dokunma amacı, dokuyan kişi, boyutları, kullanılan iplik türleri,

renkleriyle dokumaların teknik, desen, kompozisyon ve motif özelliklerine ait bilgiler yer almaktadır. Veriler yüz yüze

görüşme yöntemiyle kaynak kişilerden temin edilmiştir.