3. ULUSLARARASI KARADENİZ MODERN BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR KONGRESİ, Samsun, Türkiye, 23 - 24 Mart 2023, ss.1263-1273
Öz-düzenleme, öz-düzenlemeli öğrenme
kavramları üst düzey becerilerinin gelişmesiyle birlikte 1980’lerde ortaya
çıkan bir kavramdır. Öz-düzenlemeli öğrenme, akademik öğrenme kapsamında yer
almaktadır. Öz-düzenlemeli öğrenme öğrencilerin öğrenme sürecini diğer kişilere
ya da çevresine bağımlı olmadan kontrol altına alma yeteneği olarak da ifade
edilmektedir. Öz-düzenlemeli öğrenme, akademik başarı ve bilişüstü becerileri
olumlu etkilemektedir. Öğrencilerin öz-düzenlemeli öğrenmeleri üzerinde
öğretmenlerin sergiledikleri davranışların olumlu etkisinin olduğu
belirtilmektedir. Burada öğrencilerin öz-yeterliklerinin geliştiği ifade
edilmektedir. Bu bağlamda öz-düzenlemeli öğrenme uygulamaları öğretmen
öz-yeterlikleri şeklinde yeni bir kavram ortaya çıktığı görülmektedir. Bu
çalışmada öğretmen adaylarının öz-düzenlemeli öğrenme uygulamalarına ilişkin
öz-yeterliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada tarama modelleri
içinde yer alan betimsel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklem
grubunu 2022-2023 akademik yılı güz döneminde İç Anadolu Bölgesinde yer alan
bir üniversitenin Eğitim Fakültesinde öğrenimlerini sürdüren 329 kadın, 106
erkek olmak üzere toplamda 435 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma verileri
Çırak-Kurt ve Özpolat’ın (2021) geliştirdiği “Öz-Düzenlemeli Öğrenme Uygulamaları Öğretmen Öz-Yeterlik Ölçeği”
kullanılarak elde edilmiştir. 22 maddeden oluşan ölçeğin iç tutarlığı orijinal
çalışmada 0.962 olarak, bu çalışmada ise 0.946 olarak hesaplanmıştır. Verilerin
istatistiksel analizinde frekans analizi, aritmetik ortalama, standart sapma,
çarpıklık ve basıklık gibi betimleyici istatistiklerle birlikte bağımsız
gruplar t testi ve tek yönlü varyans analizi yöntemleri kullanılmıştır.
Analizler sonucunda, araştırmaya katılan öğretmen adaylarının öz-düzenlemeli
öğrenme uygulamaları öğretmen öz-yeterlikleri düzeylerinin yüksek olduğu
belirlenmiştir. Ayrıca katılımcıların öz-düzenlemeli öğrenme uygulamaları
öğretmen öz-yeterlikleri ortalama puanlarının cinsiyet, öğrenim görülen sınıf
düzeyi, anne eğitim düzeyi ve baba eğitim düzeyi değişkenlerine göre anlamlı
bir farklılık göstermediği, ailenin aylık geliri değişkenine göre ise anlamlı
bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.