10th INTERNATIONAL CONFERENCE ON SOCIAL SCIENCES & HUMANITIES, Sivas, Türkiye, 18 - 19 Temmuz 2022, ss.102-124
Fertler ve firmalar sahip oldukları ve doğrudan yatırımda kullanamayacakları fonları çeşitli
biçimlerde değerlendirmeye çalışırlar. Fonların değerlendirilebileceği alanlar; gayrimenkul,
altın, döviz, banka mevduatları, sigorta fonları gibi alanlar yanında hisse senetleri, tahviller,
hazine bonoları vb. menkul kıymetler olarak oldukça geniştir. Sermaye piyasasının gelişmesi
ve kurumları ile iyi işler duruma gelmesi halinde, yatırım yapılacak araçların çeşitlerinde ve
niteliklerinde değişmeler görülmektedir. Sermaye piyasasının gelişmesi ile altın ve değerli
madenler vb. yatırım araçlarına para bağlama yerine menkul kıymet türü araçlara yönelme
olmaktadır.
Çeşitli sektörlerde yer alan bireysel yatırımcıların finansal yatırımlarını konu alan literatürde
yer alan çalışmalarda sermaye piyasasının gelişmesine ve kurumları ile iyi işler duruma
gelmesine rağmen halen en güvenilir yatırım aracı olarak altın, değerli madenler vb. yatırım
araçları ön plana çıkmaktadır. Literatürdeki bu çalışmalar içinde muhasebecileri örneklem
kabul eden çalışma bulunamamıştır. Bu nedenle, çalışmanın amacı aldığı eğitim seviyesi ve
bulunduğu sektör açısından finansal okuryazarlığı yüksek olduğu kabul edilen ve Sivas ilinde
bulunan muhasebecilerin yatırım kararı kriterleri ve yatırım aracı tercihlerini tespit ederek
ağırlıklandırmaktır. Araştırma çerçevesinde karar kriterlerinin çok
boyutludeğerlendirilmesinde ve ağırlıklandırılmasında AHP (Analitik Hiyerarşi Prosesi)
tekniği kullanılarak tek tek karar vericilerin kişisel değerlendirmeleri geometrik ortalama ile
birleştirilerek bunun sonucunda oluşan yargılara göre karar matrisleri oluşturulmuştur.
Sonuçlar incelendiğinde, muhasebecilere yatırım karalarını etkileyen ilk önemli kriter risk,
ikinci önemli kriter likidite, üçüncü önemli kriter iç verim oranı, olarak tespit edilmiştir. Bu
konuyla ilgili literatürde yapılan çeşitli alan araştırmalarında da genellikle yatırım kararlarını
etkileyen kriterlerden birinci derecede önemli olan kriter risk, ikinci olarak likidite ve üçüncü
kriter olarak verim oranı tespit edilmiştir. Çalışmamızın sonuçları ile literatür sonuçları aynı
yöndedir. Yatırım araçları tercihlerinde ise ilk sırada banka mevduatı, ikinci sırada altın ve
üçüncü sırada hisse senedi yer almıştır. Bu bulgulardan hareketle, sermaye piyasasında
gelişme olması ve finansal okuryazarlığın yüksek olmasıyla beraber klasik yatırım aracı olan
altın, banka mevduatı ilk sıralarda tercih edilmeye devam ederken üçüncü tercih içinde ise
menkul kıymet türü araç olan hisse senedi yer almıştır.