Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tedarik Zinciri Yönetimi, Vecihi YİĞİT, Editör, Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayınları, Erzurum, ss.1-17, 2017
Bir üretim sisteminde üretime dolaylı veya dolaysız katılarak yer alan her
fiziksel varlık stok kavramı içinde düşünülmektedir. İşletmede fiziksel olarak
mevcut olan her türlü malzeme stoktur. Envanter ise daha geniş anlamlıdır ve
stokların parasal değerlerini belirtmede kullanılır. Envanter kavramı, muhasebe
bir işletmenin para, değerli kâğıtlar, taşınır ve taşınmaz mal varlıklarıyla
alacaklarını ve borçlarını oluşturan bütün öğeleri miktarları ve değerleriyle ayrıntılı
olarak gösterir çizelge için kullanıldığı gibi işletmenin sahip olduğu fiziksel varlıklar
toplamı olarak da bilinmektedir. Üretim sürecinde malzeme, yarı mamul veya mamul akışının kesildiği
noktada stok oluşur. Satın alınan ham maddeler üretime girmek için beklerse ham
madde stokları, birbirini takip eden üretim süreçlerinde yarı mamuller işlem
görmeyi beklerse yarı mamul stokları, üretimin tamamlanmasıyla mamuller pazara
sevk edilmeyi beklerse ürün stokları oluşur. En genel anlamda envanter
yönetiminin amacı üretim ve dağıtım kanalları boyunca devam eden bu akışı,
doğru zamanda, doğru miktarda, doğru yere, minimum maliyetle sağlayabilmektir.
Envanter yönetimi sadece üretici için değil, bağlı bulunduğu tedarik
zincirindeki diğer toptancı, perakendeci, bayi gibi ticari elemanlar için de çok
önemlidir. Stoklara yapılan yatırımın sistemin yararına olacak şekilde kullanılması,
ürün yokluğuna düşülmemesi gibi amaçlar sadece üretici için değil aynı zamanda
tedarik zincirinin tüm unsurları için de geçerlidir.
Bu bölümde tedarik zincirinde envanter yönetiminden ve planlama
konusundan bahsedilmiştir. Stokların sınıflandırılması, stok kontrol yöntemleri,
envanter maliyetleri ve stok kontrol modelleri konuları ile ilgili açıklamalarda
bulunulmuştur.