Sivas Şifahiye Medresesinde Kullanılan Kireçtaşlarının Jeomekanik Özellikleri


YÜKSEK S., GÜL Y., DEMİRCİ A.

X. Bölgesel Kaya Mekaniği Sempozyumu - KAYAMEK’2011, Ankara, Türkiye, 8 - 09 Aralık 2011, ss.217-221

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.217-221
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Taş bloklar ve mermerler, tarihi eserlerin ana yapı malzemesidir. Bu kayaçların dayanımı veya kaya mekaniği özellikleri, zamanla değişmektedir. Bakım, onarım ve yenileme çalışmalarında yerinde taşların dayanım özelliklerinin belirlenmesi ve kullanılan taşın kaynağının bilinmesi önemlidir. Bu çalışmada, Sivas Şifahiye medresesi duvarlarında kullanılan taşların fiziksel ve elastik özelliklerindeki değişimler, yerinde üç farklı dolaylı metotla ölçülmüştür. Ölçüm yapılan taş bloklar, ayrı ayrı değerlendirilerek ayrışma formu ve tahribat/bozulma kategorileri oluşturulmuştur. Buna ilaveten halen onarım ve yenileme çalışmaları devam eden bu tarihi yapıdan çıkarılan ayrışmış/bozunmuş kaya bloklarından alınan numuneler üzerinde bazı kaya mekaniği deneyleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca tarihi yapıda kullanılan taşların petrografik incelemesi yapılarak kaynak taş ocağının yeri belirlenmiştir. Bu taşocağından alınan örnekler üzerinde de bir dizi kaya mekaniği deneyleri (Basınç dayanımı, eğilme dayanımı, dolaylı çekme, aşınma direnci, sertlik vb.) yapılmıştır. Eski ve yeni olarak adlandırılan kireçtaşlarının dayanım özellikleri belirlenmiş ve karşılaştırması yapılmıştır.

Stone blocks and marbles are building materials of historical monuments. Durability of the rocks changes in times.  In the restoration works, it is important to diagnose durability of stones used in monuments and source quarries. In this study, three non destructive methods applied on Sivas Şifahiye Madrassah gate façades in order to determine variations of physical and elastic properties of the stone blocks. Each stone block has been evaluated to develop weathering forms and damage categories. In addition to this some rock mechanical tests have been carried out on weathered and damaged stone blocks samples gathered from the monuments. Additionally petrographic analyses have been carried out on the stones and the source quarries were identified. Also some rock mechanical tests (UCS, flexural strength, indirect tensile strength, hardness etc.) have been carried out on the rocks gathered from the quarries. Durability of the stones named old and new stone have been determined and evaluated.