X. Bölgesel Kaya Mekaniği Sempozyumu - KAYAMEK’2011, Ankara, Türkiye, 8 - 09 Aralık 2011, ss.217-221
Taş bloklar ve mermerler, tarihi eserlerin ana yapı
malzemesidir. Bu kayaçların dayanımı veya kaya mekaniği özellikleri, zamanla
değişmektedir. Bakım, onarım ve yenileme çalışmalarında yerinde taşların
dayanım özelliklerinin belirlenmesi ve kullanılan taşın kaynağının bilinmesi
önemlidir. Bu çalışmada, Sivas Şifahiye medresesi duvarlarında kullanılan
taşların fiziksel ve elastik özelliklerindeki değişimler, yerinde üç farklı dolaylı
metotla ölçülmüştür. Ölçüm yapılan taş bloklar, ayrı ayrı değerlendirilerek
ayrışma formu ve tahribat/bozulma kategorileri oluşturulmuştur. Buna ilaveten
halen onarım ve yenileme çalışmaları devam eden bu tarihi yapıdan çıkarılan
ayrışmış/bozunmuş kaya bloklarından alınan numuneler üzerinde bazı kaya
mekaniği deneyleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca tarihi yapıda kullanılan
taşların petrografik incelemesi yapılarak kaynak taş ocağının yeri
belirlenmiştir. Bu taşocağından alınan örnekler üzerinde de bir dizi kaya
mekaniği deneyleri (Basınç dayanımı, eğilme dayanımı, dolaylı çekme, aşınma
direnci, sertlik vb.) yapılmıştır. Eski ve yeni
olarak adlandırılan kireçtaşlarının dayanım özellikleri belirlenmiş ve karşılaştırması
yapılmıştır.
Stone blocks and marbles are building materials of historical monuments.
Durability of the rocks changes in times. In the restoration works, it is important to
diagnose durability of stones used in monuments and source quarries. In this
study, three non destructive methods applied on Sivas Şifahiye Madrassah gate façades
in order to determine variations of physical and elastic properties of the stone
blocks. Each stone block has been evaluated to develop weathering forms and
damage categories. In addition to this some rock mechanical tests have been carried
out on weathered and damaged stone blocks samples gathered from the monuments. Additionally
petrographic analyses have been carried out on the stones and the source
quarries were identified. Also some rock mechanical tests (UCS, flexural
strength, indirect tensile strength, hardness etc.) have been carried out on
the rocks gathered from the quarries. Durability of the stones named old and
new stone have been determined and evaluated.