Akademik Veri Yönetim Sistemi
AHI EVRAN 2nd INTERNATIONAL CONFERENCE ON SCIENTIFIC RESEARCH, Kırşehir, Türkiye, 21 - 23 Ekim 2022, ss.857-867
Organizasyonlar rekabet avantajı elde etmek için iş arayanların ihtiyaçlarını anlamalı, karşılamalı ve
aynı zamanda organizasyonel ihtiyaçlarını da bilerek çalışanları işlerle eşleştirmelidir. İşlem basit gibi
görünse de başlı başına birçok zorluğu vardır. Hem işe alma hem de seçme prosedürlerinde en önemli
ve kritik kararlardan biri doğru kişiyi seçmek veya terfi ettirmektir. Yanlış kişiyi işe almanın veya terfi
ettirmenin sonuçlarını düzeltmek çok zordur. Bu nedenle karar vericilerin bu sürecin en başında çok
dikkatli hareket etmeleri gerekmektedir. Çalışanları kazanmak, terfi ettirmek, elde tutmak ve işten
çıkarmak için tasarlanan işveren uygulamaları, artık küresel ürün ve işgücü piyasası rekabeti ile karşı
karşıya kalan firmalar için özellikle önemli hale gelmiştir. İşe alma ve seçme, istihdam ilişkisinin
başlangıcıdır ve bu nedenle seçim için sağladığı insanların kalitesi, sonraki insan kaynakları yönetimi
(İKY) uygulamalarının başarısını etkileyecektir. Bu nedenle, İKY uygulamalarının örgütsel etkinliği
olumlu yönde etkileme yeteneği, işe alım uygulamalarının etkinliğinde yatmaktadır. İşe alma sürecinde
pek çok değerlendirme kriterini dikkate almak gerektiğinden bu süreç, sadece tek değişkene veya tek
kritere göre değil, çok sayıda kritere ve bunların ortaklaşa etkilerine göre tanımlanmalıdır. Dolayısıyla
işe alma problemi Çok Nitelikli Karar Verme problemi olarak incelenebilir. Çok Nitelikli Karar Verme
metotlarından biri olan Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP), en iyi seçeneğin belirlenmesine yönelik olarak
hem nicel hem de nitel faktörleri dikkate alması ve kullanım kolaylığı nedeniyle karmaşık karar
problemlerinin çözümünde etkin bir yöntem olarak kabul görmektedir. Bu bağlamda bu çalışmanın
amacı, sigorta acentelerinin satış temsilcisi seçiminde kullanabilecekleri alternatif bir çözüm yöntemi
sunmaktır. Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP), özellikle öznelliğin söz konusu olduğu durumlarda, karar
vericilere karmaşık karar verme problemleriyle başa çıkma fırsatı veren bir yöntemdir. Bu nedenle satış
temsilcilerinin işe alınmasında faktörlerin önceliklerinin belirlenmesinde AHP kullanılmıştır. Karar
verici olarak 27 sigorta acentesinin uzman görüşüne başvurulmuştur. Hiyerarşik yapıyı oluşturan
kriterler Saaty’nin 1-9 önem skalasına göre ikili karşılaştırma karar matrisleri ile değerlendirilmiştir.
Elde edilen sonuçların geometrik ortalamaları alınarak her bir karşılaştırma için tek bir sayıya
ulaşılmıştır. Expert Choice 11.5 programı aracılığıyla yapılan analizler sonucunda en önemli ana kriter
‘işi yapmak için gereken nitelikler’ olarak tespit edilmiştir. En önemli alt kriterler ise bireysel özellikler
açısından “stresle başa çıkabilme”, bireylerarası özellikler açısından “problem çözme yeteneği” işi
yapmak için gereken nitelikler açısından “ürün/sektörü tanıma olarak belirlenmiştir.