Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Katılımlı 13. Çocuk Nefroloji Kongresi, Antalya, Türkiye, 10 - 13 Nisan 2025, ss.47-48, (Özet Bildiri)
Amaç: Üriner sistem taş hastalığı, süt çocuklarında sıklığı artan bir durumdur. Böbrek taşı gelişiminde beslenmenin rolü üzerine sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmada, süt çocuklarında üriner sistem taş hastalığı oluşumunda beslenmenin etkisini ve risk faktörlerini belirlemek amaçlanmıştır. Gereç-Yöntem: Çalışmaya, 01.01.2022-01.01.2024 tarihleri arasında Türkiye’deki 23 merkezin Çocuk Nefroloji kliniklerinde üriner sistem taş hastalığı tanısıyla izlenen süt çocukları (hasta grubu) ile herhangi bir hastalığı olmayan sağlıklı süt çocukları (kontrol grubu) dahil edildi. Hasta ve kontrol gruplarına, süt çocuklarının beslenme özelliklerini içeren bir anket uygulandı. Süt çocuklarının klinik, laboratuvar ve demografik özellikleri kayıtlardan elde edildi. Hasta ve kontrol grubu demografik, klinik, laboratuvar ve beslenme özellikleri açısından karşılaştırıldı. Lojistik regresyon analizi ile taş oluşumu için risk faktörleri belirlendi.
Bulgular: Çalışmadaki 1142 hastanın %61,6’sı erkek olup, ortalama yaş 5,6±3,2 ay idi. Olguların %47,8’si hasta, %52,2’si kontrol grubu idi. Tekrarlayan üriner sistem enfeksiyonu (ÜSE), taş düşürme, ailede taş ve taşa bağlı operasyon öyküsü, D vitamini kullanımı hasta grubunda kontrol grubuna göre anlamlı olarak yüksekti (p<0.001). Ancak iki grup arasında D vitamini düzeyleri açısından anlamlı farklılık gözlenmedi (p=0.724). Cinsiyet, prematüre doğum, yenidoğan döneminde hastanede yatış, anne baba akrabalığında hasta ve kontrol grubu arasında anlamlı farklılık saptanmadı (p>0.05). Beslenme özellikleri değerlendirildiğinde hasta grubunda anne sütü ile birlikte mama alımı daha fazla idi (p<0.001). Sadece anne sütü alımı açısından anlamlı farklılık saptanmadı. Su alımı, tuzlu gıda
~ 48 ~
tüketimi ve kemik suyu tüketimi açısından hasta ve kontrol grubu arasında anlamlı farklılık gözlenmedi (p>0.05). Hasta ve kontrol grubu arasında mama alma süresi, su içmeye başlama ayı, günlük su tüketimi ve tuzlu gıdaya başlama ayı açısından da anlamlı farklılık gözlenmedi (p>0.05). Taş oluşumu için risk faktörleri değerlendirildiğinde tekrarlayan ÜSE olanlar olmayanlara göre 3,341 kat (CI: 1,763-6,335, p<0,001), taş düşürme öyküsü olanlar olmayanlara göre 5,869 kat (95% CI: 1,264-27,248, p=0,024), ailede taş öyküsü olanlar olmayanlara göre 5,775 kat (95% CI: 4,172-7,996, p<0,001), D vitamini alanlar almayanlara göre 3,092 kat (95% CI: 1,867-5,122, p=0,001) daha fazla taş oluşumu riski taşıyordu. Beslenme şekline göre taş oluşumu riski değerlendirildiğinde anne sütü ve mama alanlar sadece anne sütü alanlara göre 1,52 kat (95% CI: 1,130-2,043, p=0,006), sadece mama alanlar sadece anne sütü alanlara göre 2,048 kat taş oluşumu açısından daha fazla risk taşıyordu (95% CI: 1,095-3,826, p=0,025). Sonuç: Sadece mama ile beslenen süt çocuklarında taş oluşumu riskinin yüksek saptanması anne sütü ile beslenmenin önemini vurgulamaktadır. D vitamini alan süt çocuklarının üriner sistem taş hastalığı açısından izlenmesi gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: beslenme, süt çocuğu, üriner sistem taş hastalığı, ürolitiyazis