KÖTÜMSERLİK VE MUTSUZLUK İZLEKLERİ ÇERÇEVESİNDE GUY DE MAUPASSANT'IN ROMANCILIĞI: BİR HAYAT ÖRNEĞİ VE FLAUBERT ETKİSİ


Yılmaz A.

Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.35, sa.2, ss.45-60, 2012 (SSCI)

Özet

Kötümserlik, romantik yazarlarla başlayıp gerçekçilerle devam eden uzunca bir dönemin en gözde izleklerinden biridir. Yazara ve konuya bağlı olarak farklılaşmakla birlikte izlek 19.yüzyıl yazınında her durumda sonuçsal yargılar ortaya koyar. İzlek Maupassant’da, nihilizme varmayan bir çizgide, belli değerlerin reddi üzerinden kurgulanır. Bu anlamda yazarın Bir Hayat adlı romanı, bir yandan yazarın kendi yaşamından tamamen olumsuz çokça ayrıntı içerirken diğer yandan dönemin ortak algısından kaynaklanan ve yaşamın anlamı ve zorluğu temelli birçok güncel konuya eğilir. Maupassant’ın yapıtında söz konusu izleği derinleştiren ve neredeyse tümü belli bir olumsuzluk ekseninde somutlaşan bu olgular özellikle sorunlu bir ailesel ya da toplumsal yapıdan hareket eder ve devamlı bir değersizleş-tir-me mekanizması üzerinden derin kötümserlik, ölüm saplantısı, yalnızlık korkusu, sadakatsizlik, ihanet, yozlaşma ve ikiyüzlülük gibi sonuçlara çıkar. Schopenhauer ile Flaubert’in etkilerinin kesiştiği bir noktada duran roman, insanoğlunun her durumda kendisini aşan yazgısıyla kaçınılmaz yüzleşmesini determinist bir anlayışla ele alır. İnsanın varoluşunda yerleşik mutsuzluğun, gitmezliğin, çelişkinin gündelik yaşamın küçük olaylarıyla durmadan derinleşmesini bir takım toplumsal kurum ve kuralların dibe vuruşu üzerinden anlatır. Roman bu yolla sürekli oluşum halindeki insan ve toplum doğasında hiçbir şeyin mutlak ve kesin olmadığının altını çizer. Kırılmalar, üzüntüler ile dolu bir yaşamın öznesi olan Jeanne’in serüveni, attığı her adım, yaşadığı her olay, düşlediği her olgu bu anlamda olumsuz bir üst gerçekliğin öznel alanına oturmaktadır. Jeanne’in yürüdüğü uzun yol, yaşamın asla düşünüldüğü kadar iyi ya da kötü olmadığını vurgulamanın da yoludur. Bu çalışma, Bir Hayat’ın düşçü, arzulu, yaşamı çok seven ama durmadan sonsuz üzüntüler ve düşüşlerle kendi sonuna doğru koşan bir kadın kahraman üzerinden, Maupassant’da kötümserlik ve mutsuzluk izleklerinin köklerini ve görünümlerini ortaya çıkarmayı ve yorumlamayı amaçlamaktadır

Anahtar Kelimeler : Guy de Maupassant Gustave Flaubert Bir Hayat Madame Bovary kötümserlik mutsuzluk