Proust’un Albertine Kayıp Romanında Hafızanın Yaratıcı Etkisi Özet: Marcel Proust’un Kayıp Zamanın İzinde isimli seri romanı XIX. yüzyılın başı ve XX. yüzyılın sonunda roman türünün geldiği evrimi, ilerlemeyi gösterir. Yedi romandan oluşan bu serinin her bir romanında, anlatıcı temel kahramanın Marcel Proust olduğu açık ve net bir şekilde görülebilir. Bu serinin her bir romanı birbirinden tamamıyla bağımsız değildir, konu ve içerik bakımından, anlatı yöntemleri bakımından birbiriyle ilişki içindedirler. Bu serinin altıncı romanı olan Albertine Kayıp romanında, temel kahraman kaçıp giden Albertine’in geri gelmesi için çaba harcar, fakat genç kızın bir kaza sonucu öldüğünü öğrenir. O andan sonra yaşadığı acı, unutmaya çalışma ve bunun sonucunda oluşan edebi yaratıcılık sürecini dile getirir. Anlatıcı temel kahraman Marcel Proust artık yaşanılan zamanı keşfetmeye başlar. Geçmişteki bilinç durumlarını hatırlamamıza olanak sağlayan hafıza yeteneğidir. Edebi yaratının başlangıcında, Marcel Proust uzun bir değişim sürecinin etkisi altında kalır. İstemsiz hatıralar varlıkları ve nesneleri yeniden canlandırır, fakat kişiye acı verebilir. Hafızanın yaratıcı etkisi sayesinde, Marcel acılarından kurtulur ve zamanın önemini keşfeder. Yarı uyur yarı uyanık durumlar, Marcel’in edebi yaratısını oluşturur. Albertine Kayıp romanında, kahramanın duygusal hatıraları ve sevdiği kişinin ölümü hafızasındaki acıları canlandırır. Kayıp Zamanın İzinde isimli seri romanında Marcel Proust yaşanmış bir deneyimi bize aktarmayı arzu eder. Anlatıcının hayatından bahsettiği temel kahraman, yazardır. Kayıp Zamanın İzinde serisinin öyküsünü, istemsiz hatıralar oluşturur. Kahraman, ebeveynleri gibi isimsizdir. Temel kahramanın ve diğer kişilerin hayatından bize bahseden anlatıcıdır. Roman birinci tekil kişiyle anlatıldığında, anlatıcının temel kahraman olduğu izlenimi uyanır. Anlatıcı kahramanın bir uzantısı gibi görünür. İncelediğimiz Albertine Kayıp romanında, Proust’un anlatım biçimini görüyoruz, anlatıcının değil, zira anlatıcı gerçekten mevcut değildir. O, eseri ve yazarın edebi yaratısını * Cumhuriyet Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Fransız Dili ve Edebiyatı Bölümü, Sivas. -62- CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 2011, Cilt: 35, Say: 2, Emel ÖZKAYA birleştirendir. Bu eserde, yazar iç dünyasının acı ve sıkıntılarını, en ince detaylarıyla ruhsal çözümlemeleri ele alır. Anahtar Kelimeler: Marcel Proust, Kayıp Zamanın İzinde, Albertine Kayıp, hafıza, acı, unutma, bulunmuş zaman.