İSPEC SPESİFİK KONGRE DOĞUMUNUN 140. YILINDA ATATÜRK ULUSLARARASI SEMPOZYUMU, Samsun, Türkiye, 19 Mayıs 2020
BOLMAN VE DEAL’İN DÖRT ÇERÇEVE MODELİ
BAĞLAMINDA SEMBOLİK LİDERLİK: MUSTAFA KEMAL ATATÜRK ÖRNEĞİ
SYMBOLIC LEADERSHIP IN THE CONTEXT
OF THE FOUR FRAME MODELS OF BOLMAN AND DEAL: THE EXAMPLE OF MUSTAFA KEMAL
ATATÜRK
Nurgül
ERGÜL
Öğretim Görevlisi, Cumhuriyet
Üniversitesi Yıldızeli Meslek Yüksekokulu
Pazarlama ve Reklamcılık Programı
Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bölümü, nurgulergul@cumhuriyet.edu.tr
ORCİD: 0000-0002-9473-1474 / Cep
Tel: 5415718713
(Sorumlu Yazar)
ÖZET
İnsanlık
tarihi boyunca yönetme sanatı ve liderlik konuları, insan yaşamının başlıca sorunlarından
birisi olmuştur. Yönetim olgusu aileden başlayarak kabileler, topluluklar ve
toplumlar arasında en ilkel kabilelerden; günümüz toplum yapısına dek önemini
koruyan bir gerçekliği ifade etmektedir. Yönetim şekillerinin değişimi, gelişen
teknoloji, çağdaşlaşma süreçleri birçok alanda olduğu gibi ihtiyaç duyulan
liderlik özelliklerinde de değişim göstermiştir. Bir kabile liderinden beklenen
kas gücünün çağdaş toplumlarda zihinsel, sembolik davranışsal özelliklere evrilmesi
söz konusu olgunun artan önemine ve değişimine işaret eden önemli göstergelerden
birisidir. Bu çalışmada Bolman ve Deal’in Lider ve Liderlik yönelimlerini ifade
eden Dört Çerçeve Modeli esas alınarak; sembolik liderlik özellikleri
perspektifinden Mustafa Kemal Atatürk ‘ün sembolik liderlik özellikleri
bağlamında yapmış olduğu çalışmalar incelenmiştir. Bolman ve Deal örgütleri ve
liderlik özelliklerini açımlamak için dört çerçeve modelini geliştirmiştir.
Bunlar; yapısal özellikler, insan kaynağı, politik özellikler ve sembolik
özelliklerdir. Sembolik Çerçeve kavramlar ve görüntülerin çoğunlukla
antropoloji alanı olan birçok disiplin ile sentezlenmesidir. Bu yaklaşıma göre
sembolik liderler sergiledikleri davranışlar ve karizmatik duruşlarıyla toplumnlarına
coşku ve bağlılık duygusu aşılarlar. Bu tür liderler törenlere, hikâyelere,
kutlamalara ve diğer sembolik biçimlere özen gösterirler. Çalışmada nitel
araştırma yöntemlerinden betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. M. Kemal
Atatürk’ün kullanmış olduğu semboller: Törenler, söylemler ve eylemler olmak
üzere üç farklı kategori bağlamında incelenmiştir.
Anahtar
Kelimeler: Dört Çerçeve Modeli, Liderlik Özellikleri, Sembolik
Liderlik, Sembolik Çerçeve, Mustafa Kemal Atatürk
ABSTRACT
Throughout
human history, the art of management and leadership issues have been one of the
main problems of human life. Governance is one of the most primitive tribes
among tribes, communities and societies, starting with the family; It expresses
a reality that preserves its importance until today's social structure. Changes
in management styles, developing technology and modernization processes have
changed in the leadership qualities needed as in many areas. The evolution of
the muscular power expected of a tribal leader to mental and symbolic
behavioral characteristics in contemporary societies is one of the important
indicators that point to the increasing importance and change of the phenomenon
in question. In this study, based on the Four Frame Model, which expresses the
Leader and Leadership orientations of Bolman and Deal; From the perspective of
symbolic leadership traits, Mustafa Kemal Ataturk's studies in the context of
symbolic leadership traits were examined. Bolman and Deal developed four
framework models to explain organizations and leadership characteristics.
These; structural features, human resources, political features and symbolic
features. Symbolic Framework is the synthesis of concepts and images with many
disciplines, which are mostly anthropology fields. According to this approach,
symbolic leaders instill a sense of enthusiasm and commitment to their societies
with their behaviors and charismatic stances. Such leaders take care of
ceremonies, stories, celebrations, and other symbolic forms. Descriptive
analysis method, one of the qualitative research methods, was used in the
study. The symbols used by M. Kemal Atatürk are examined in the context of
three different categories: Ceremonies, discourses and actions.
Keywords:
Four Frame Model, Leadership Traits, Symbolic Leadership, Symbolic Frame,
Mustafa Kemal Atatürk