Altıntepe Urartu Kalesi Arkeojeofizik Çalışmaları


Creative Commons License

Özel S., Can B.

International Earthquake Symposium Kocaeli 2007, Kocaeli, Türkiye, 22 - 24 Kasım 2007, ss.259

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Kocaeli
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.259
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Üzümlü (Erzincan)'deki Altıntepe Urartu Kalesi arkeolojik alanında yapılan arkeojeofizik çalışmada jeofiziğin arkeolojik araştırmalarında en çok kullanılan manyetik yöntemi uygulanarak toplam manyetik alan ölçüsü alınmıştır. Bu yöntem yeraltındaki kayaçların mıknatıslanma özelliklerinin birbirinden farklı olması esasına dayanmaktadır ve arkeolojik araştırmalar için bir ön hazırlık çalışması niteliğindedir. Çalışma alanında yaklaşık 9800 m2 bir alanda yapılan jeofizik çalışmalar topoğrafik koşullar nedeniyle 12 ayrı alanda gerçekleştirilmiştir. Bu nedenle veriler ayrı ayrı değerlendirilmiş ve buna göre bazı kazı yerleri önerilmiştir. Değerlendirmelerde giriş, salon, tapınağın batı köşesi, kerpiç duvarın doğu bölümü, mezarlar, Altıntepe yolunun batısı, çadır yanı ve apadana olarak adlandırılan 8 farklı yerde arkeolojik bulguya rastlanmıştır. Giriş ve salon bölümünde her ikisinde de yaklaşık tam ortadan geçen ve olasılıkla birbirinin devamı niteliğinde kanal biçiminde bir yapı, tapınağın batı köşesi bölümünde bir kanal, kerpiç duvarın doğu bölümünde sur duvarları, mezarlar bölümünde D-KD tarafında bir mezar, Altıntepe yolunun batısında ve çadır bölümünde ise duvar kalıntısı olabilecek bulgular bulunmuştur. Ayrıca apadana bölümünde fay düzlemleri olabilecek yapılar unsurlar gözlenmiştir. Diri bir fay izi üzerinde bulunan Altıntepe (Şaroğlu, 1999)'deki bu durum olasılıkla genç tektonik hareketlerle gerçekleşmiş olabilir. Bu hareketlerin neden olduğu yıkımları tarihlendirmek arkeolojik açıdan önemli olabileceğinden paleomanyetik, paleosismolojik ve sismotektonik çalışmalardan mutlaka yararlanılmalıdır. 

In this archeogeophysics study performed in archeological site of Altıntepe Urartu Castle in Üzümlü (Erzincan), magnetic method which is the most common tool of geophysics was applied and total field data were gathered. This method is based on the fact that magnetization of underground rocks is different and acts as a preliminary investigation for archeological explorations. Geophysical performed in 12 different locals, covering9800 m2 area in total, due to topographic conditions. Thus, the data were processed and evaluated separately and excavations suggested independently. Evaluations resulted in locating 8 different anomalous area names of which are the entrance, the hall, western corner of the temple, the graves, the eastern part of the adobe wall, the western part of Altıntepe road, tent area and apadana area. Findings are all followed; a channel like features delineated crossing both the entrance and the hall area, a channel in the western corner of the temple, the ramparts in the eastern part of the adobe wall, a new grave at the E-NE part of the graves area, the wall remains at the western part of the Altıntepe road and in tent area. But, possible fault planes were observed on the apadana area. This traces of active faults indicates that archeological area may be faced with young tectonic movements. Since dating the damage caused by this movement is important in the view point of archeological survey paleomagnetic, paleoseismologic and seismotectonic studies must be employed.