Hanefi Mezhebinde Hilaf Literatürü

Creative Commons License

Demir H.

Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt.19, sa.2, ss.111-146, 2015 (Hakemli Dergi)

Özet

Fıkıh eserlerinin tedviniyle birlikte, fıkıhçılar arasındaki ictihat farklılıkları alaka konusu olmuştur. Mezheplerin teşekkülünden sonra ise mezhebi savunma veya taassub sebebiyle ictihat farklılıklarıyla ilgili eserler artmıştır. Bu konuda yazılan kitaplar genellikle “ihtilâf, mesâil, mesâilü’lhilâf, muhtelef, tâ’lik, tâ’lika, tarîka, nüket” gibi kelimelerle isimlendirilmiştir. İctihat farklılıklarını ele alan ilm-i hilâf fıkhın çokca eser yazılan alanlarındandır. Bu konudaki bazı eserlerde fıkhın bütün alanlarında ve müctehidlerin çoğunluğu arasındaki ihtilâflar ele alınırken bazı eserlerde sınırlı sayıda müçtehide ve konuya yer ayrılmıştır. Bir kısım eserlerde sadece görüşleri aktarırken bazı müellifler ise diğer mezhebin görüşlerini delilleriyle verir, müellif umumiyetle mensubu olduğu mezhEbîn görüşünü savunur.Bu çalışmamızda hilâf ilminin tarifi, önemi, mahiyeti, benzeri ilimlerle irtibatı ve konuyla ilgili literatür hakkında bilgi verilmiştir. Amacımız genel olarak hilâf alanında kaleme alınmış Hanefî fıkıh eserlerinin literatürünü çıkarmak ve ulaşabildiklerimizin tanıtımını yapmaktır.

With the assembly of works of Canon Law, it took center stage the difference of opinion between the teachers of Canon Law. There was an increase in works about defence of denomination or difference of opinion because of fanaticism that occured after formation of denomınation. The books which were wrote about this subject were named as ‘ihtilâf (dispute), mesâil, mesâil al-hilâf, muftelef, tâ’lik, tâ’lika, tarîka, nuket’. Knowledge of Antonio that is about difference of opinion is the most written area in Canon Law. Some of works in this subject evaluated disputes in all areas in Canon Law and between the most of wises of Islam, some of works include limited wise of Islam and subject. Certain parts of works cite only opinions, some of them make opinions public with evidence, uphold the member of the denomination’s opinions with generality of author. There is an information about Knowledge of Antonio’s description, importance, nature, connection with similar knowledges and literature in this subject. Our aim is (generally) ingender the literature of Hanafi Works of Canon Law about which Knowledge of Antonio was written and describe the ones we reached.