İçtimaiyat Mecmuası

Creative Commons License

Ercan R.

SOSYAL BILIMLER DERGISI, cilt.2, sa.38, ss.53-70, 2014 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 2 Sayı: 38
  • Basım Tarihi: 2014
  • Dergi Adı: SOSYAL BILIMLER DERGISI
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Academic Search Premier, International Bibliography of Social Sciences, Index Islamicus
  • Sayfa Sayıları: ss.53-70
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

 Sosyoloji, Batı’ya yönelişin bir sonucu olarak Türkiye’ye girmiş ve Batıcılaşma siyasetine temel oluşturmuştur. Bu süreçte ilk sosyoloji metinleri, dergiler aracılığıyla ülkemize aktarılmıştır. Türkiye’de dergicilik, Batı’ya açılan bir kapı olmuştur. Batı’ya yönelişin nedeni, ülkenin içinde bulunduğu krizdir. Batıcılaşma, mecbur kalındığı için devlet düzeyinde benimsenmiş bir siyasettir. Sosyoloji, Batıcılaşmayı savunmak amacıyla ülkemize aktarılmış bir bilimdir. Sosyolojinin ülkemize aktarılmasında İçtimaiyat Mecmuası’nın payı büyüktür. İçtimaiyat Mecmuası, ülkemizde enstitü adına çıkarılan ilk sosyoloji dergisidir. Ziya Gökalp tarafından çıkarılan dergi, ülkemizde pozitivist sosyolojinin tanıtılmasında öncülük etmiştir. Toplam altı sayı çıkaran dergi, Ziya Gökalp’in tutuklanmasından sonra kapatılmıştır. Derginin kısa ömürlü olması nedeniyle başlangıçta belirlediği hedeflere ne ölçüde ulaştığı soru konusudur. Bununla birlikte İçtimaiyat Mecmuası’nın Türkiye’de sosyolojinin eğilimlerini belirlemesi bakımından önemli bir yeri vardır. Başlangıcından itibaren Türkiye’de sosyolojiyi temsil eden en köklü kuruluş İstanbul Üniversitesi’dir. Türk sosyoloji tarihinde kürsü ile aynı tarihi ve kaderi paylaşan dergi, Türkiye’de sosyolojinin gelişmesinde en az kürsü kadar etkili olmuştur. Bu çalışmada İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi’nin ilk dizisi olan İçtimaiyat Mecmuası analiz edilmiştir. İçtimaiyat Mecmuası, Durkheim sosyolojisini referans almış ve ülkemizde sosyolojizm ekolünü temsil etmiş bir dergidir. Dergide ağırlıklı olarak sosyolojinin bilim kimliği üzerinde durulmuştur. Sosyolojinin konusu ve yöntem problemleri başta olmak üzere millet, aile, eğitim gibi konular sosyolojinin yardımıyla açıklığa kavuşturulmaktadır. Özellikle Türk toplumunu kavrayan bir sosyolojinin özellikleri ve olanakları millî sosyoloji çerçevesinde tartışılmaktadır. Dergide sosyolojinin konusu ve yöntemi üzerine kuramsal sorunların yanı sıra yeni bir devlet ve toplum modeline ilişkin problemleri tartışmaya açan bir sosyoloji ile karşılaşıyoruz. Anahtar Kelimeler: İçtimaiyat Mecmuası, Sosyoloji, Ziya Gökalp.