Akademik Veri Yönetim Sistemi
11. Ulusal Ortopedi ve Travmatoloji Hemşireliği Kongresi, Antalya, Türkiye, 5 - 10 Kasım 2024, cilt.58, sa.25891294, ss.303-304
Amaç: Bu çalışmada total diz artroplastisi (TDA) geçiren bireylere verilen ameliyat öncesi eğitimin ameliyat sonrası yaşanan ilk mobilizasyon korkusu üzerine etkisini belirlemek amaçlandı. Yöntem: Çalışma, Şubat-Kasım 2023 tarihleri arasında, tek grup ön test-son test tasarım yöntemiyle yapıldı. Çalışmaya başlamadan önce Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Girişim sel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’ndan (tarih:14.12.2022 no:2022-12/27) etik onay, Sivas İl Sağlık Müdürlüğü ve Sivas Devlet Hastanesi’nden araştırma uygulama izni alındı. Örneklem büyüklüğü G*Power 3.1.9.7. programı kullanılarak %95 güven aralığında p=0,80; d=0,52 olacak şekilde 33 birey olarak belirlendi ve çalışmanın gücü 0.8067978 olarak hesaplandı. Çalışmanın örneklemini Sivas Devlet Hastanesi Ortopedi kliniğinde TDA uygulanan, dahil edilme (TDA uygulanan, Türkçe okuma yazma bilen, verilen eğitimi anlayabilmesi için bilişsel yetenekleri yeterli olan, 18-75 yaş arasında olan ve çalışmaya katılmayı kabul eden hastalar) ve dışlama (aynı diz ekleminde revizyon TDA geçiren, mobilize olmayı engelleyecek komplikasyon gelişen, çalışmaya katılmayı reddeden ya da çalışmadan ayrılmak isteyen hastalar) kriterlerini karşılayan 36 birey oluş turdu. Eğitim TDA sonrası ilk mobilizasyon, tuvalet kullanımı, merdiven inip-çıkma, dini ritüellerini yerine getirme ve araç kullanma ile ilgili bilgileri içeren eğitim kitapçığı rehberliğinde verildi. Çalışmaya katılan bireyler eğitim öncesinde “Anket Formu”, “Eğitim Öncesi Düşme Korkusu ve Düşme Öyküsü Belirleme Formu” ile değerlendirildi. Eğitim sonrasında veriler düşme ile ilişkili bilgi değişiminin belirlenmesi için “Eğitim Sonrası Düşme Konusunda Bilgi Değişim Formu” ile toplandı. Ek olarak mobilizasyon korku düzeyini belirlemek için eğitim öncesi, eğitim sonrası (Son test-1) ve ilk mobilizasyon öncesinde (Son test-2) “Visual Analog Scale-10” uygulandı. Bulgular: Veriler SPSS v.23 paket programı ile frekans, yüzde, Ki-kare analizi, bağımlı örneklemler için t testi, Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis H testi, Pearson Korelasyon analizi yapılarak değerlendirildi.
Ameliyat öncesi dönemde eğitim öncesi mo bilizasyon korkusu (Ön test) puan ortalaması 5,09±1,57, ameliyat öncesi dönemde eğitim sonrası mobilizasyon korkusu (Son test-1) puan ortalaması 3,73±0,68, ameliyat sonrası ilk mobilizasyon korkusu (Son test-2) puan ortalaması 4,08±0,81 olarak bulundu. Eğitim öncesi (Ön test) ve eğitim sonrası (Son test 1) mobilizasyon korkusu arasında (t=8,324 p=,000) ve eğitim sonrası mobilizasyon korkusu (Son test1) ile ilk mobilizasyon öncesi mobilizasyon korkusu (Son test-2) puan orta lamaları arasında (t=22,293 p=,000) istatistik sel olarak anlamlı bir fark olduğu belirlendi. Ayrıca eğitim sonrası TDA geçiren bireylerin %75’inin düşmeye ilişkin korkularının değiştiği/azaldığı saptandı.
Çıkarımlar: Çalışma sonucunda TDA geçi ren bireylere verilen ameliyat öncesi verilen eğitimin ameliyat sonrası yaşanan ilk mobilizasyon korkusu üzerinde olumlu etkisinin olduğu belirlendi