Akademik Veri Yönetim Sistemi
International Conference on Covid-19 Studies, Ankara, Türkiye, 21 - 23 Haziran 2020, ss.332, (Özet Bildiri)
ÖZET
Amaç: Bu araştırma; 65 yaş üstü bireylerin Covid-19 salgınında uygulanan sokağa çıkma yasağından etkilenme durumlarını belirlemek amacıyla planlanmıştır.
Yöntem: Nitel araştırmanın evrenini Sivas il merkezinde yaşayan 65 yaş üstü bireyler oluşturmuş olup, örneklemine ise 6 Nisan-11 Mayıs 2020 tarihleri arasında kartopu örnekleme yöntemiyle belirlenmiş, çalışmaya katılmaya gönüllü ve veri doygunluğu sağlanıncaya kadar araştırmaya dahil edilmiş olan 21 yaşlı alınmıştır. Araştırmanın uygulanmasından önce Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Etik Kurulundan onay ve kurum izni (İl Sağlık Müdürlüğü) alınmıştır. Veri toplama aracı olarak, yaşlıların salgın sürecinde uygulanan sokağa çıkma yasağından etkilenme durumlarını belirlemeye yönelik altı açık uçlu sorudan oluşan “Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu” kullanılmıştır. Araştırmacılar tarafından yüz yüze gerçekleştirilen derinlemesine görüşmeler, yaşlıların sokağa çıkma izin saatlerinde, açık alanda, sosyal mesafe, maske ve hijyen kurallarına dikkat edilerek ve ses kayıtları yapılarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler içerik analiziyle değerlendirilmiştir.
Bulgular: Araştırmadaki yaşlıların yaş ortalaması 73.81±5.78 olup, %57.1’i kadın, %57.1’i ilkokul mezunu, %81.0’i evli, %95.2’si aktif olarak çalışmamaktadır. Yaşlıların %90.5’i en az bir kronik hastalığa sahip olup %71.4’ünün geliri giderine denktir, %52.4’ü eşi ile birlikte, %90.5’i şehir merkezinde yaşamaktadır. Yaşlıların büyük çoğunluğu; sokağa çıkma kısıtlaması sürecinde ev işleri, alış-veriş, fatura ödeme konusunda çocuklarından destek aldıklarını belirtmiştir. Görüşmelerde, sokağa çıkma yasağı uygulamasına ilişkin yaşlıların çoğu olumlu görüş bildirmiş olup, olumlu görüş bildirenlerden “Doğru-yerinde bir karar”, olumsuz görüş bildirenlerden “Sıkıcı-bunaltıcı bir süreç” alt temaları bulunmuştur. “Sokağa çıkma yasağı sizi nasıl etkiledi?” sorusuna yaşlıların çoğu olumsuz etkilenme bildirmiş olup, olumlu etkilendiğini bildirenlerden “Covid-19 hastalığının bulaşma riskinden korunma”, olumsuz etkilendiğini bildirenlerden “Bedensel (Hareketsiz kalma, kilo alma) olarak etkilenme”, “Ruhsal (Evde kalmaktan sıkılma-bunalma, yakınlarına özlem duyma, ibadetini camide yapamama) olarak etkilenme” ve “Sosyal (Sosyalleşememe) olarak etkilenme”, hiç etkilenmediğini bildirenlerden ise “Yaşamında değişiklik olmaması” alt temaları saptanmıştır.
Sonuç: Çalışmada, sokağa çıkma yasağının yaşlıları daha çok olumsuz olarak etkilediği belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Covid-19 salgını, yaşlı, sokağa çıkma yasağı, nitel araştırma