KARADENIZ 12th INTERNATIONAL CONFERENCE ON SOCIAL SCIENCES, Rize, Türkiye, 3 - 05 Mart 2023, ss.15-23
Örgün eğitimle
birlikte edinilen beceriler arasında yer alan okuma, bireyin gelişiminde
anahtar rolüne sahip beceriler arasındadır. Okuma sadece belirli sembollerle
yazılanları keşfetmek ve anlamak değildir. Aynı zamanda okunulanları zihinde
yapılandırma ve yazılanlara gönüllü olarak katkı sağlamaktır. Okuyucu, yazılı
metinleri anlamanın yanı sıra önemini ve değerini ölçme ve yorumlamaktır.
Metinden yola çıkarak yeni bilgiler türetmektir. Farklı sorular sorarak,
araştırarak bildiklerini ve dünyayı sorgulamaktır. Okuyucu hayal gücünü
kullanarak düşüncesini geliştirmektedir. Birey okurken zihinsel, dilsel, sosyal
ve duygusal becerilerini üst düzeye çıkarmaktadır. Okuma bilişüstü becerilerin
kullanıldığı bir alan olup okumaya ilişkin öz-yeterliğin gelişmiş olması da
istenilen sonucun alınmasında önem arz etmektedir. Günümüzde özellikle dijital
alanda yapılan okumalarda da başarı buna bağlıdır. Bu çalışmada öğretmen
adaylarının okuma öz-yeterliklerinin cinsiyet, sınıf düzeyi, ikamet yeri, anne
ve baba eğitim durumu, mezun oldukları lise türü, branş değişkenlerine göre incelenmesi
amaçlanmaktadır. Araştırmada tarama modelleri içinde yer alan betimsel
araştırma deseni kullanılmıştır.
Araştırmanın örneklem grubunu 2022-2023 akademik yılı güz döneminde İç
Anadolu Bölgesinde yer alan Eğitim Fakültesine öğrenimlerini sürdüren 361
kadın, 106 erkek olmak üzere toplamda 467 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma
verileri Akkaya ve Çıvgın’ın (2020) geliştirdiği “Dijital Okuma Öz-Yeterlilik Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir.
18 maddeden oluşan ölçeğin iç tutarlığı .815 bu çalışmada ise .755 olarak
hesaplanmıştır. Verilerin analizinde betimleyici istatistikler,
Kolmogorov-Smirnov normallik testi, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü varyans
analizi (Oneway ANOVA), Tukey analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgularda
öğrencilerin puan ortalamalarının cinsiyet, sınıf düzeyi, ikamet yeri, anne ve
baba eğitim düzeyi, mezun olunan lise türü, branş değişkenlerine göre anlamlı
farklılık gösterdiği (p<.05) saptanmıştır.