Akademik Veri Yönetim Sistemi
INTERNATIONAL CAPPADOCIA SCIENTIFIC REARCH CONGRESS, Nevşehir, Türkiye, 15 - 17 Aralık 2021, ss.255-256
Teknolojik ilerleme ile ekonomik büyüme arasındaki pozitif ilişki aşikârdır ve bu durum ülkeleri ileri
teknoloji kullanımı için araştırma geliştirme (ar-ge) faaliyetlerini artırma noktasında teşvik etmektedir.
Bu kapsamda devletler, işletmeler için maliyeti ve başarısızlık riski yüksek olmanın yanı sıra uzun süreç
alan ar-ge faaliyetlerini özendirmek amacıyla maliyetleri azaltıcı uygulamalar geliştirmektedir.
4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) Kanunu yürürlüğe girmeden önce ülkemizde iki TGB
faaliyette bulunurken, bugün geldiğimiz noktada bu sayı seksen yediye yükselmiştir. 2002 yılından
günümüze böylesine hızlı bir artışın en önemli sebeplerinden biri, hiç kuşkusuz bu bölgelere yönelik
uygulanan ve maliyetleri azaltıcı yönde etki eden teşvik ve desteklerdir.
Bugün işletme değeri en yüksek şirketlerin apple, microsoft, google gibi teknoloji şirketleri olduğu
düşünüldüğünde TGB’lerde yürütülen ar-ge, yazılım, tasarım gibi teknolojik ilerlemeyi destekleyen
faaliyetlerin önemi daha net anlaşılmaktadır. Uluslararası alanda rekabet avantajı sağlayan bu
faaliyetlerin artırılması için ülkemizde bu bölgelerde faaliyette bulunan firmalara kurumlar vergisi ve
gelir vergisi istisnası, gümrük vergisi istisnası, KDV istisnası, damga vergisi istisnası, personel
ücretlerinde vergi istisnası gibi vergisel teşvikler ile personel ücret desteği ve sigorta primi işveren
hissesi desteği sağlanmaktadır.
Bu çalışmada, TGB’lere yönelik uygulanan devlet teşvik ve desteklerinin bu bölgelerde faaliyet
gösteren işletmeler açısından önemini ve işletmelerin bu bölgelerde faaliyette bulunma tercihleri
üzerindeki etkisini tespit etmek amacıyla Cumhuriyet Teknokent’te faaliyette bulunan 57 firmadan
47’sine anket uygulanmıştır. “Tanımlayıcı bilgiler”, “TGB’de faaliyet göstermeyi etkileyen unsurlar”
“TGB’lere sağlanan teşvik ve desteklere yönelik düşünceler” olmak üzere üç farklı kategorideki
soruların yer aldığı anket formu ile araştırmanın amacı kapsamında; akademisyen olan-olmayan, kadınerkek, TGB dışında da faaliyette bulunan-bulunmayan katılımcıların görüşleri karşılaştırılmış ve anlamlı
farklar tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların çoğunun maliyetleri azaltıcı yönde etki eden en önemli
destek unsurunun KDV istisnası olduğu, teşvik politikalarının en önemli avantajının yeni yatırım
düşüncelerini ortaya çıkarması olduğu, TGB’de şirket açmayı etkileyen en önemli unsurun sağlanan
destekler ve teşvikler olduğu, teşvik ve desteklerin vergi yükünü azalttığı, yatırım yapmada kolaylık
sağladığı ve sermaye ihtiyacını azalttığı yönünde görüşe sahip olduğu belirlenmiştir.
The positive relationship between technological progress and economic growth is obvious, and this
situation encourages countries to increase their research and development (R&D) activities for the use
of advanced technology. In this context, governments develop cost-reducing practices in order to
encourage long-term R&D activities, as well as high cost and failure risk for businesses.
Before the Law No. 4691 on Technology Development Zones came into force, two Technology
Development Zones were operating in our country, and today this number has increased to eightyseven.
Undoubtedly, one of the most important reasons for such a rapid increase since 2002 is the incentives
and supports applied to these regions, which have a decreasing effect on the costs.
Considering that the companies with the highest business value today are technology companies such
as apple, microsoft and google, the importance of activities that support technological progress such as
R&D, software and design carried out in Technology Development Zones can be understood more
clearly. In order to increase these activities that provide competitive advantage in the international arena,
tax incentives such as corporate tax and income tax exemption, customs tax exemption, VAT exemption,
stamp tax exemption, tax exemption in personnel wages, personnel wage support and insurance
premium employer share support for companies operating in these regions in our country provides.
In this study, a questionnaire was applied to 47 companies out of 57 operating in Cumhuriyet Teknokent
in order to determine the importance of government incentives and supports for Technology
Development Zones for businesses operating in these regions and the effect of businesses on their
preferences to operate in these regions.
Within the scope of the research, with the questionnaire form which includes questions in three different
categories: “Descriptive information”, “Elements affecting the operation in Technology Development
Zones” and “Thoughts on incentives and supports provided to Technology Development Zones”; The
opinions of the participants, whether they are academics or not, male or female, and those who operate
outside the Technology Development Zones or not, were compared and significant differences were
determined. In addition, the most important support factor that reduces the costs of most of the
participants is VAT exemption, the most important advantage of incentive policies is that they reveal
new investment ideas, the most important factor affecting opening a company in Technology
Development Zones is the support and incentives provided, incentives and supports reduce the tax
burden, It has been determined that he has the opinion that it facilitates investment and reduces the need
for capital