Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türük Uluslararası Dil Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, sa.26, ss.108-127, 2021 (Hakemli Dergi)
Kırgızlar, köklü bir tarihî geçmişe ve güçlü bir sözlü geleneğe sahip bir Türk
boyudur. Türk dünyası sözlü kültür geleneğinin bir kolunu oluşturan Kırgız
sözlü kültür geleneğinin kökleri Orta Asya’da şekillenen kamlık inancına ait
uygulamalara kadar dayanmaktadır. Bu gelenek içerisinde teşekkül eden
anlatılar toplumun inanç değerlerini, gelenek ve göreneklerini kısacası kültür
kodlarını içeriğinde barındırmaktadır. Bu anlatıların varlığını sürdürmesi,
kültürel değerlerin canlılığını koruması ve gelecek kuşaklara aktarılmasını
sağlamaktadır. Sözlü edebiyat ürünleri içerisinde yer alan inanç kodları
mitolojik dönemlere uzanmaktadır ve ilk dönem insanının ortaya attığı mitik
inanç dünyası bugünün modern insanını da yönlendirebilecek güce sahiptir.
Mitolojik inanışlar toplumların kültür kodlarının anahtarları hükmündedir.
Bir toplumun soyut ve somut kültür değerlerinin derinliğini algılayabilmek için
mitolojik inanç dünyasını kavramak gerekir. Bu inanç dünyası atalardan
atilere, kültür aktarımında bir köprü hükmünde olan sözlü edebiyat ürünleri
aracılığı ile iletilmektedir.
Bu çalışmada zengin ve köklü bir geleneğe sahip olan Kırgız Türklerinin sözlü
edebiyat ürünlerinde yer alan hayvan motifi üzerinde durulacaktır. Mitolojik
inanç değerleri bağlamında simgelik anlamlar yüklenen bu motifin destan,
masal, bilmece ve atasözlerinde nasıl işlendiği değerlendirilecektir. BöyleceKırgız Türklerinin mitik inanç dünyasının önemli bir kısmını oluşturan
hayvanlara ait mitolojik inanışlar tespit edilecektir