Akademik Veri Yönetim Sistemi
ICER 1ST INTERNATIONAL CONFERENCE ON EDUCATION RESEARCHES, Sivas, Türkiye, 17 - 19 Mayıs 2025, cilt.1, sa.1, ss.460-474, (Tam Metin Bildiri)
Bu araştırmanın temel amacı, yapay zekâ teknolojilerinin öğretmenlik mesleği üzerindeki
etkilerini çok yönlü biçimde analiz ederek, geleceğin öğretmen profiline yönelik stratejik
öneriler geliştirmektir. Bu amaçla öğretmen rollerinin dönüşümü, yapay zekânın öğretmen
yetiştirme süreçlerine yansımaları ve yapay zekâ tabanlı öğrenme ortamlarının öğretim
süreçlerine etkisi karşılaştırmalı bir şekilde sunularak, yapay zekâ destekli eğitimin etik ve
pedagojik sınırlılıkları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden
doküman analizi yöntemi benimsenmiş, eğitimde yapay zekâ konusu ile ilgili yazılmış 18
hakemli makale, 6 lisansüstü tez ve yapay zekânın eğitim sistemlerine entegrasyonu ve
öğretmenlerin değişen rollerine dair önemli veriler sunan 5 ulusal/uluslararası politika belgesi
betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. İncelenen dokümanlarda yapay zekâ teknolojileri
öğretmenin yerini almak yerine, öğretmenlik mesleğinin dönüşümünü destekleyen stratejik bir
araç olarak değerlendirilmektedir. Araştırma sonuçlarına göre, geleceğin öğretmeni,
disiplinlerarası yeterliklere sahip, teknolojiyi pedagojik amaçlarla kullanabilen, etik ve eleştirel
düşünme becerileri gelişmiş bir profesyonel olarak tanımlanmaktadır. Ek olarak bulgular;
yapay zekânın öğretme-öğrenme süreçlerini kişiselleştirdiğini, öğretmenlerin bilgi aktarıcı
rolünden rehber ve öğrenme yöneticisi rollerine evrildiğini ancak bununla birlikte halen empati,
etik rehberlik ve kültürel duyarlılık gibi alanlarda vazgeçilmez bir konumda olduğunu
vurgulamaktadır. Ayrıca, araştırmada yapay zeka çağında yeni öğretmen yetiştirme
yaklaşımının geleneksel öğretmen yetiştirme yaklaşımı ile farklılıklarına da değinilmiş,
müfredata yapay zekâ okuryazarlığı, dijital etik ve öğrenme analitiği gibi derslerin eklenmesi
gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak yapay zekânın sağladığı fırsatların yanı sıra veri
gizliliği, algoritmik önyargı ve insan etkileşiminin zayıflaması gibi etik ve pedagojik
sınırlılıklar da bulgularda dikkati çekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Yapay Zekâ, Öğretmen Rolleri, Dijital Eğitim, Etik Sınırlılıklar,
Öğretmen Eğitimi