Sivas International Conference On Scientific And Innovation Research, Sivas, Türkiye, 13 - 15 Ekim 2022, ss.299-313
Yeraltı
maden ocaklarında açılan galerilerin duraylılığı, kaya kütle ve malzeme
özelliklerine, arazi gerilmelerine, süreksizliklere, uygulanan kazı tekniğine
bağlı olarak sıralanabilir. Birçok yeraltı maden ocaklarında açılan galeriler
hem tahkimatlı (ahşap tahkimat, çelik bağ, kaya cıvatası, püskürtme beton vb.)
hem de tahkimatsız bir şekilde desteklenmektedir. Bu çalışmada Kayseri ili
Yahyalı ilçesinde bulunan bir kurşun-çinko yeraltı ocağında yantaş içerisinde açılan galerilerdeki
kaya birimlerinin sağlamlığı, tahkimatsız olarak durabilirliği ve uygulanmakta
olan tahkimat incelenmiştir. 32, 55, 67 ve 90 katları olarak isimlendirilen ana
galerilerde hem RMR parametrelerini tanımlayan özellikler hem de kaya mekaniği
laboratuvar deneyleri için temsili numuneler alınmıştır. Yapılan
değerlendirmeler sonucunda 32, 55 ve 67 katlarında kireçtaşı biriminde bulunan
galerilerin sırasıyla 3.8 m, 3.9 m ve 3.7 m kazı açıklıklarında en az 10 yıl boyunca
tahkimatsız olarak durabileceği belirlenmiştir. Ayrıca 67 katındaki şist biriminin
2.9 m kazı açıklığına kadar 1 yıl, 90 katındaki şist biriminin ise 3.1 m kazı
açıklığına kadar 1.5 yıl süreyle tahkimatsız olarak durabileceği görülmüştür.
The rock mass and material properties, in-situ stress, discontinuities,
and the excavation technique used all influence the stability of the galleries
span in underground mines. Many underground mines have galleries that
excavation span both with and without support (wooden support, steel bond, rock
bolt, shotcrete, etc.). The strength of the rock units in the galleries span in
the bedrock in a lead-zinc underground mine located in Yahyali district of
Kayseri province, as well as the durability without and with support, were
investigated in this study. Representative samples were taken from the main
galleries, 32, 55, 67, and 90 floors for both the features determining the RMR
parameters and the rock mechanics laboratory experiments. As a result of the
evaluations, it was determined that the galleries on the 32nd, 55th,
and 67th floors of the limestone unit can be stable without support
for at least 10 years at excavation spans of 3.8 m, 3.9 m, and 3.7 m,
respectively. Furthermore, the schist unit on the 67th floor was
found to be stable for one year up to a 2.9 m excavation span, and the schist
unit on the 90th floor was found to be stable for 1.5 years up to a
3.1 m excavation span.