Bir Yeraltı Kurşun-Çinko Ocağında RMR Sınıflama Sistemine Göre Mevcut Tahkimatın İncelenmesi


Gül Y., Şengün B.

Sivas International Conference On Scientific And Innovation Research, Sivas, Türkiye, 13 - 15 Ekim 2022, ss.299-313

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Sivas
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.299-313
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yeraltı maden ocaklarında açılan galerilerin duraylılığı, kaya kütle ve malzeme özelliklerine, arazi gerilmelerine, süreksizliklere, uygulanan kazı tekniğine bağlı olarak sıralanabilir. Birçok yeraltı maden ocaklarında açılan galeriler hem tahkimatlı (ahşap tahkimat, çelik bağ, kaya cıvatası, püskürtme beton vb.) hem de tahkimatsız bir şekilde desteklenmektedir. Bu çalışmada Kayseri ili Yahyalı ilçesinde bulunan bir kurşun-çinko yeraltı ocağında yantaş içerisinde açılan galerilerdeki kaya birimlerinin sağlamlığı, tahkimatsız olarak durabilirliği ve uygulanmakta olan tahkimat incelenmiştir. 32, 55, 67 ve 90 katları olarak isimlendirilen ana galerilerde hem RMR parametrelerini tanımlayan özellikler hem de kaya mekaniği laboratuvar deneyleri için temsili numuneler alınmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda 32, 55 ve 67 katlarında kireçtaşı biriminde bulunan galerilerin sırasıyla 3.8 m, 3.9 m ve 3.7 m kazı açıklıklarında en az 10 yıl boyunca tahkimatsız olarak durabileceği belirlenmiştir. Ayrıca 67 katındaki şist biriminin 2.9 m kazı açıklığına kadar 1 yıl, 90 katındaki şist biriminin ise 3.1 m kazı açıklığına kadar 1.5 yıl süreyle tahkimatsız olarak durabileceği görülmüştür.

The rock mass and material properties, in-situ stress, discontinuities, and the excavation technique used all influence the stability of the galleries span in underground mines. Many underground mines have galleries that excavation span both with and without support (wooden support, steel bond, rock bolt, shotcrete, etc.). The strength of the rock units in the galleries span in the bedrock in a lead-zinc underground mine located in Yahyali district of Kayseri province, as well as the durability without and with support, were investigated in this study. Representative samples were taken from the main galleries, 32, 55, 67, and 90 floors for both the features determining the RMR parameters and the rock mechanics laboratory experiments. As a result of the evaluations, it was determined that the galleries on the 32nd, 55th, and 67th floors of the limestone unit can be stable without support for at least 10 years at excavation spans of 3.8 m, 3.9 m, and 3.7 m, respectively. Furthermore, the schist unit on the 67th floor was found to be stable for one year up to a 2.9 m excavation span, and the schist unit on the 90th floor was found to be stable for 1.5 years up to a 3.1 m excavation span.