Su ve atıksu arıtımında iyon değişimi prosesi özellikle ağır metallerin ve sertlik yaratıcı unsurların giderimi için kullanılmaktadır. İyon değişimi prosesinde genellikle sentetik olarak üretilen polimerik reçineler kullanılmaktadır. Böylelikle su ve atıksularda bulunan inorganik kirleticiler reçinenin yapısında bulunan fonksiyonel gruplara bağlanarak uzaklaştırılabilmektedir. Ancak kullanılan sentetik iyon değiştiricilerin maliyetleri bu yöntemin kullanımını sınırlandırmaktadır. Diğer taraftan iyon değişim prosesinde sentetik zeolitlere alternatif olarak görülen doğal zeolitler ise atıksu arıtımı uygulamalarındaki performansı açısından sentetik reçinelerin gerisinde kalsa da maliyet yönüyle dezavantajlarını telafi etmektedirler. Doğal iyon değiştirici zeolit minerallerinin kaynakları açısından oldukça zengin olan ülkemizde iyon değişim uygulamalarının yaygınlaşması ekonomi ve erişilebilirlik anlamında oldukça önemli avantajlar sağlayacaktır. Bu çalışma kapsamında iyon değişimi uygulamalarında en sık rastlanan zeolit türleri incelenmiş ve bu zeolit türlerine ait su ve atıksu arıtımı uygulamalarından örnekler verilmiştir.
In water and wastewater treatment, ion exchange process is especially used to remove heavy metals and elements leading to hardness. In general, polymeric resins produced synthetically are used in ion exchange process. In that way, inorganic contaminants in water and wastewater can be removed by binding to functional groups present in the resin structure. However, the cost of the synthetic ion exchangers, limits the wide range of application of the method. On the other hand, even if natural zeolites, seen as an alternative to the synthetic resins, are fall behind the synthetic resins in terms of the performance in the wastewater treatment applications, they compensate the disadvantage with their low cost. Proliferation of the ion exchange applications in Turkey, rich in resources of the natural ion exchanger zeolite minerals, will provide significant advantages in terms of economy and accessibility. In the scope of the study, the most common zeolite types, used in ion exchange applications, are investigated and some examples are given related to its applications in water and wastewater applications.
