IV. INTERNATIONAL KAYSERI SCIENTIFIC RESEARCH CONGRESS, Kayseri, Türkiye, 20 - 22 Aralık 2024, ss.46-54
Bu çalışmanın
temel amacı, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında hazırlanan 2024 Sosyal
Bilgiler Dersi Öğretim Programı bağlamında 2024-2025 eğitim öğretim yılında
okutulan ve iki kitaptan oluşan ortaokul beşinci sınıf sosyal bilgiler ders
kitaplarında kullanılan edebi türlerin çeşitliliği ve dağılımı hakkında nitel
bir inceleme yapmaktır. Nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde yürütülen bu
çalışmada, doküman incelemesi yoluyla elde edilen bulgular, betimsel analizi
tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, her iki sosyal
bilgiler kitabında da öğrencilerin dikkatini çekmek ve farklı yazın türleriyle
tanıştırmak amacıyla çeşitli edebi türlere yer verildiği görülmüştür. Özellikle
birinci kitapta şiir, anı ve senaryo; ikinci kitapta ise şiir ve atasözleri
gibi edebi türlerin yer aldığı tespit edilmiştir. İncelenen kaynaklarda farklı
edebi türlerin kullanılması, öğrencilere daha zengin bir okuma deneyimi sunarak
dil becerilerini ve metinleri farklı türlere göre ayırt etme yeteneklerini geliştirmelerine
katkı sağlayacaktır. Bu durum, sosyal bilgiler öğretiminde edebi türlerin
önemli bir yere sahip olduğunu ve öğrencilerin farklı metin türleriyle
karşılaşmalarına imkân sağlandığını göstermektedir. Araştırma sonuçları
öğrencilerin dil becerileri ve metin ayrım yetenekleri üzerindeki olumlu
etkileri olacağını düşündürmektedir. Araştırma sonucunda alan öğretmenlerine ve
program geliştirme uzmanlarına önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar
Kelimeler: Sosyal bilgiler, ders kitabı, edebi
türler.
The main purpose of this study is to conduct a qualitative examination of the diversity and distribution of literary genres used in the 5th grade middle school social studies textbooks consisting of two books and taught in the 2024-2025 academic year within the context of the 2024 Social Studies Course Curriculum prepared within the scope of the Turkey Century Maarif Model. In this study, which was conducted within the framework of a qualitative research approach, the findings obtained through document review were analyzed using the descriptive analysis technique. According to the analysis results, it was seen that various literary genres were included in both social studies books in order to attract the attention of students and introduce them to different literary genres. It was determined that literary genres such as poetry, memoir and scenario were included in the first book in particular, and poetry and proverbs were included in the second book. The use of different literary genres in the examined sources will provide students with a richer reading experience and contribute to their development of language skills and the ability to distinguish texts according to different genres. This situation shows that literary genres have an important place in social studies teaching and that students are provided with the opportunity to encounter different text genres. The research results suggest that they will have positive effects on students' language skills and text discrimination skills. As a result of the research, suggestions were made to field teachers and program development experts.
Keywords: Social studies, textbook, literary genres.