GÖSTERGELERARASILIK: PİETA ÖRNEĞİ


MOLLAOĞLU S.

Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sa.25, ss.204-219, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

İki veya daha fazla metin arasındaki bağlantılara veya ilişkilere işaret etmek veya söz konusu bağlantıları ortaya koymak amacıyla uygulanan ve başlarda sadece metin incelemelerinde başvurulan metinlerarasılık daha sonraki dönemlerde farklı disiplinlerde kullanılmıştır. Bu yaklaşımla sinemalararasılık, müziklerarasılık, fotoğraflararasılık, medyalararasılık, gibi kullanıldığı disipline özgü isimler alarak, yansılama, öykünme, bilinçli esinlenme gibi kavramlar kapsamında da ele alınan bir yöntemdir. Bu yöntemde belirleyici olan hangi alan incelemesinde kullanıldığı değil yapılmış çalışmaların birbirleriyle olan sistemsel ilişkileridir. Sanatsal alan çalışmalarında da yaygın kullanılan bir çözümleme yöntemi olan metinlerarasılık kavramı zamanla yerini göstergelerarasılık veya resimlerarasılık kavramına bırakmıştır. Göstergelerarasılık veya resimlerarasılıkta başkasının inşa ettiği biçim alıntılanarak, alıntılanan bu biçim öteki bir bağlama taşınarak sanatsal dolayım yapılmak üzere bir dönüştürülme yapılır. Görsel sanatlar alanında neredeyse her dönemde sanatçının kendi çalışmasından alıntı yapmasının yanında başka sanatçının üretiminden de alıntı yaptığı görülmektedir. Bu çalışmada da Michelangelo’nun Pieta temasının sanatçının sonraki çalışmalarında tekrarlı kullandığı formlarda ve farklı sanatsal periyodlarda farklı sanatçılar tarafından üretilen sanatsal biçimlerde alıntılanan Pieta temasının göstergelerarası veya resimlerarası ilişkisini incelemek amaçlanmıştır.
Intertextuality, which was applied in order to point out or reveal the connections or relationships between two or more texts and was initially only used in text analysis, was used in different disciplines in later periods. With this approach, it is a method that is considered within the scope of concepts such as reflection, emulation, conscious inspiration, by taking names specific to the discipline in which it is used, such as interfilm, intermusic, interphotographic, intermedia. The determining factor in this method is not which field study it is used in, but the systemic relations of the studies with each other. The concept of intertextuality, which is a widely used analysis method in artistic field studies, has left its place to the concept of intersymbolism or interpictoriality over time. In intersymbolism or interpictoriality, a transformation is made for artistic mediation by quoting the form constructed by someone else, and transferring this quoted form to another context. In the field of visual arts, in almost every period, it is seen that the artist quotes from the production of another artist as well as quoting his own work. In this study, it is aimed to examine the intersemiotics or inter-picture relationship of the Pieta theme, which is quoted in the forms that Michelangelo's Pieta theme uses repeatedly in the artist's later works and in artistic forms produced by different artists in different artistic periods.