11. Uluslararası Değişen Dünyada Tıp, Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Kongresi, İzmir, Türkiye, 25 - 27 Kasım 2023, ss.64-71
Amaç: Bu çalışma, cerrahi hastalıkları hemşireliği alanında istenmeyen perioperatif hipotermi (İPH) ile ilgili lisansüstü tezlerinin analizinin bibliyometrik olarak belirlenmesi amacıyla yapıldı.
Yöntem: Çalışmanın evrenini cerrahi hastalıkları hemşireliği alanında Türkiye’de yapılan lisansüstü tezleri, örneklemini ise 1997-2023 yılları arasında yapılan toplam 19 tez oluşturdu. Verilerin değerlendirilmesinde bibliyometrik analizden faydalanıldı. Tezin yapıldığı üniversite, tezin yayın yılı, tez danışmanının ünvanı, tezin ana konusu, araştırma tasarım yöntemi ve örneklem grubu çalışmada temel değişkenler olarak ele alındı. Araştırmanın verilerinin toplanması için Sivas Cumhuriyet Üniversitesi internet erişim ağı üzerinden 05.10.2023-20.10.2023 tarihleri arasında Türkiye Yüksek Öğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezi veri tabanı “istenmeyen perioperatif hipotermi” anahtar kelimesi ile tarandı. Sınırlılık olarak hemşirelik alanı seçildi. Analiz ve görselleştirme için Microsoft Word 2015, Microsoft Excel 2015 ve SPSS 25 paket programları kullanıldı.
Bulgular: Cerrahi hastalıkları hemşireliği alanında İPH konusunu ele alan ve dahil edilme kriterlerini karşılayan toplam 9 doktora tezi ile 10 yüksek lisans tezi olduğu belirlendi. Tezlerin Türkiye’de toplam 16 üniversitede yapıldığı, Ege, Gazi ve Hasan Kalyoncu üniversitelerinde 2; diğer üniversitelerde ise 1’er tez çalışması yapıldığı belirlendi. İncelenen tezlerin 1997 – 2023 yılları arasında olduğu, konu ile ilgili %42.1 tezin 2019 ve 2021 yıllarında yapıldığı bulundu. Yüksek lisans tez danışmanlarının %50’sinin doçent olduğu, doktora tez danışmanlarının ise tamamının profesör olduğu saptandı. Tez çalışmalarında ana konunun %26.3’ünün İPH önlemeye yönelik uygulamaların istenmeyen hipotermi
üzerine etkisi olduğu belirlendi. Yapılan tezlerin %36.8’inin randomize kontrollü çalışma taramasında olduğu ve yine %36.8’inin abdominal cerrahi hastalarında yürütüldüğü bulundu.
Sonuç: Bu çalışma, bibliyometrik ve görsel analizleri içermektedir. Bu sonuçlar, mevcut ve gelecekte yapılacak olan araştırmalar hakkında öğretici bir bakış açısı sağlayarak klinik uygulamalar için potansiyel bir temel oluşturur. Yapılan araştırma sonucunda, Türkiye’de cerrahi hastalıkları hemşireliği alanında İPH konusunda yapılan lisansüstü tezlerinin yetersiz olduğu sonucuna varıldı.
Anahtar kelimeler: İstenmeyen perioperatif hipotermi, Cerrahi hastalıkları hemşireliği, Lisansüstü tez, Bibliyometrik analiz.