Akademik Veri Yönetim Sistemi
I.SAĞLIK ÖĞRENCİLERİ KONGRESİ (CÜSKON2024) , Sivas, Türkiye, 23 - 25 Mayıs 2024, ss.120
Veteriner ilaçlar genel olarak hayvanlarda meydana gelen patolojik durum ve hastalıkların
iyileştirilmesi, hayvansal ürünlerin kalitesinin arttırılması, hayvan verimi ve gelişimine katkıda bulunma
amaçlarını karşılamak üzere kullanılmaktadır. Bu ilaçlar çoğu zaman yararlı olmasının yanı sıra zararlı
etkiler de gösterebilmektedir. Hastalıkların tedavi edilmesi, hafifletilmesi; patolojik durum ve
rahatsızlıklara karşı önleyici ya da koruyucu etkiler ile hayvansal ürünlerin kalitesi ve verimliliğini
iyileştirme, hayvanların gelişimini hızlanmasını sağlama gibi faydalı etkiler arasında yer alırken; doku
ve organlarda farklı çeşitten hasar oluşması; bağışıklık sisteminin baskılanması, çeşitli bakteri, mantar
ve parazit gibi mikroorganizmalarda dirençli suşlar meydana gelmesi; bütün bunların yanı sıra çeşitli
hayvansal gıdalarda kalıntı tehlikesinin oluşması zararlı etkiler arasında yer almaktadır. Hayvan
sağlığına yönelik farmasötik dozaj şekillerinin geliştirilmesinde hayvan popülasyonlarının çeşitliliği,
üreme şekillerinin, yaşam alanlarının, biyolojik yapı ve metabolizmalarının, vücut ağırlıklarının,
mevsime göre değişim göstermeleri ve patolojik rahatsızlıklarının farklı olması gibi etmenler
etkilemektedir [1,2]. Veteriner ilaç endüstrisinde insanlarda yaygın kullanabilen dozaj formlarını hayvan
hastalıklarını tedavisinde kullanılan formülasyonlara dönüştürmek kolay olmayan karmaşık bir süreçtir.
Bu nedenle hayvanlara yönelik formülasyon geliştirme zorluklarının üstesinden gelmek için polimer
bazlı ilaç dağıtım sistemleri, dozaj formlarında daha fazla seçicilik ve daha az toksisiteyi garanti ettikleri
takdirde umut verici fırsatlar sunmaktadır [3]. Mevcut ilaçların ticari ömrünü uzatmak ve ilacın istenen
terapötik hedeflerine ulaşmada farmasötik dozaj şekillerinin başarısı ve potansiyeli oldukça önemlidir.
Geliştirilen farmasötik dozaj şekilleri hayvana uygulanan doz sayısını, yan etki ve hayvanın stresini
azaltır ve endüstri için önemli bir kar artışı sağlamaktadır. Aynı zamanda yeni farmasötik dozaj
şekillerinin geliştirilmesi, veteriner hekimlikte kullanılan ilaçların hayvan hastalıklarında farklı
alternatiflerinin ve tedavi seçeneklerinin artırılmasını sağlamaktadır [4,5]. Bu çalışmada 2024 yılı
itibariyle Türkiye piyasasında yer alan ruhsatlı veteriner ilaçlar, hedef tür ve tedavi amaçları yönüyle
sunulacaktır.