Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Güncel Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.4, sa.1, ss.1-10, 2025 (Hakemli Dergi)
Tarihimizde hukuk devletinin ilk izleri Osmanlı İmparatorluğu dönemine kadar uzanmaktadır. Kökeni cumhuriyet öncesine uzanmakla birlikte bu kavram Türkiye’de gelişimini tamamlamamıştır. Tarihsel gelişim sürecinde hukuk devleti lehine önemli gelişmeler yaşanmıştır. Bununla birlikte hukuk devletinin önemli bir ayağını oluşturan idari işlemlerin yargısal denetimi konusunda hâlen hukuk devleti ilkesi ile uyuşmayan birtakım düzenlemeler bulunmaktadır. İdari işlemlerin yargısal denetimi, kamu gücünü kullanan idare karşısında kişileri koruyan en önemli denetim mekanizmasıdır. Bu nedenle bir hukuk devletinde istisnasız bütün idari işlemlerin yargı denetimine açık olması gerekir. Türkiye’de yargı denetiminden muaf olan idari işlemler olağanüstü hâl cumhurbaşkanlığı kararnameleri, meslekten çıkarma kararları haricinde Hâkimler ve Savcılar Kurulu kararları ve Yüksek Askeri Şûra’nın terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırmaya ilişkin kararlarıdır. Özellikle olağanüstü hâl döneminde çıkarılan cumhurbaşkanlığı kararnameleri ile temel haklar ve özgürlükler konusunda düzenleme yapılabildiği için bunlar hukuk sistemimizde hukuk devleti ilkesi bakımından önemli bir tehdit oluşturmaktadır. Yeni anayasa yapımı sürecinde bu aykırılıkların kaldırılması, temel haklar ve özgürlükler bakımından daha güvenceli bir Türkiye yaratacaktır.