BALİZADE HASAN BEY'İN MİDİLLİ VAKFİYESİ

---

Atıf İçin Kopyala

Aydın Ö.

Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sa.18, ss.194-215, 2024 (Hakemli Dergi)

• Yayın Türü: Makale / Tam Makale
• Basım Tarihi: 2024
• Doi Numarası: 10.29157/etusbed.1294577
• Dergi Adı: Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
• Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
• Sayfa Sayıları: ss.194-215
• Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

The Midilli Foundation Charter of Derya Bey Balizade Hasan Bey*

Öz: Midilli, antik çağlardan itibaren Yunanlılar, Persler, Araplar, Makedonya Krallığı, Türkler, Bizanslılar, Venedik ve Cenevizliler gibi pek çok devletin hâkimiyet sahası haline gelmiştir. Fatih Sultan Mehmet’in 16 Eylül 1462’deki fethiyle yaklaşık olarak 450 yıl Türk hâkimiyetine kavuşmuştur ve artık Kaptan Paşa eyaletinin bir sancağı haline gelmiştir. Osmanlı hâkimiyeti boyunca adada pek çok vakıf eseri tesis edilmiştir. Pek çok hayır sahibi arasında yer aldığını gördüğümüz Balizade Hasan Bey’in Midilli merkezde kurmuş olduğu vakıflar, adada bayındırlık hizmetlerine ve ibadet mekânlarına kadar toplumsal hayata büyük katkı sağlamıştır.

Bu çalışmada, derya beylerinden Balizade Hasan Bey’in Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi’nde bulunan Midilli Vakfiyesi incelenecektir. Vakfiyesinden yola çıkarak evkafına ait menkul ve gayrimenkul mallarının dökümü yapılmaya çalışılacaktır. Daha sonra bunların nasıl ve ne şekilde işletildiği, hangi yollarla hizmet edeceği, varlığını devam ettirdiği süre boyunca burada hizmet verecek ve hizmet alacak kişiler arasındaki düzen ve ilişkiye dair şartların tespiti yapılmaya çalışılacaktır. Bu açıdan vakfiyesinin tahlilini yapacağımız, Midilli’de ikamet eden Balizade Hasan Bey vakfının içtimaî, iktisadi ve kültürel açıdan bir tanıtımı yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Osmanlı İmparatorluğu, Midilli, vakfiye, Balizade Hasan Bey.

 

Abstract: Since ancient times, Mytilene has become the domain of many states such as Greeks, Persians, Arabs, Macedonian Kingdom, Turks, Byzantines, Venetians and Genoese. With the conquest of Fatih Sultan Mehmet on September 16, 1462, it gained Turkish domination for approximately 450 years and now it has become a sanjak of Kaptan Pasha province. During the Ottoman rule, many foundation works were established on the island. The foundations established by Balizade Hasan Bey, who we see as one of the many benefactors, in the center of Lesvos, made a great contribution to the social life on the island, including public works and places of worship.

In this study, the Midilli Foundation Charter of Balizade Hasan Bey, one of the lords of the sea, in the Presidency Ottoman Archives will be examined. Based on the foundation, it will be tried to make a breakdown of the movable and real estate properties belonging to the foundations. Then, it will be tried to determine how and in what way they are operated, in what ways they will serve, the conditions regarding the order and relationship between the people who will serve and receive service here as long as they continue to exist. In this respect, a social, economic and cultural presentation of the Balizade Hasan Bey foundation, residing in Lesbos, whose foundation we will try to analyze, will be made.

Key Words: Ottoman Empire, Mytilene, waqfiyye, Balizade Hasan Bey.