FARKLI EĞİTİM KADEMELERİNDE OKUL VE SINIF KURALLARININ ŞEKİLLENMESİ: ÖĞRETMEN VE YÖNETİCİLERİN GÖRÜŞLERİ ÜZERİNE BİR DURUM ÇALIŞMASI


Tunçer Günay E., Doğan S.

ICER 1. ULUSLARARASI EĞİTİM ARAŞTIRMALARI KONGRESİ, Sivas, Türkiye, 17 Mayıs - 19 Temmuz 2025, ss.28, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Sivas
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.28
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ÖZET

Bu araştırma, farklı okul kademelerinde sınıf ve okul kurallarının oluşum süreçlerini derinlemesine incelemek amacıyla, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. İlkokul, ortaokul ve lise düzeylerinden toplam 30 öğretmen ve yöneticiyle yürütülen yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla, kuralların belirlenme, uygulanma ve algılanma süreçleri çok katmanlı olarak analiz edilmiştir. Bu doğrultuda, araştırmaya katılacak öğretmenlerin ve yöneticilerin en az 10 yıllık mesleki deneyime sahip olması ve farklı okul kademelerinde (ilköğretim ve ortaöğretim) görev yapıyor olmaları temel ölçüt olarak belirlenmiştir. Bulgular, katılımcıların kuralları yalnızca disiplin sağlama aracı olarak değil; öğrencilerin akademik başarılarını, sosyal-duygusal gelişimlerini ve sorumluluk bilincini destekleyen temel yapılar olarak gördüklerini göstermektedir. Kuralların açık, anlaşılır, olumlu ifadelerle oluşturulması, öğrenci yaş gruplarına uygun biçimde düzenlenmesi ve sınıf atmosferine uyarlanabilir olması gerektiği vurgulanmıştır. Öğrencilerin kural geliştirme sürecine katılmalarının kurallara uyumu ve okul aidiyetini artırdığına dikkat çekilmiştir. Okul yöneticileri ise kuralların, okulun vizyonu ve temel değerleriyle tutarlı şekilde, tüm paydaşların katılımıyla yapılandırılmasının önemine işaret etmiştir. Eğitim kademesi yükseldikçe kuralların uygulanabilirliğinin azaldığı; özellikle ortaöğretim düzeyinde öğrenci özerkliği ve akran etkilerinin bu süreci zorlaştırdığı tespit edilmiştir. Katılımcılar, cezalandırıcı yaklaşımlar yerine eğitici, destekleyici ve rehberlik odaklı disiplin anlayışlarının benimsenmesi gerektiğini belirtmiştir. Araştırma bulguları, kapsayıcı ve gelişimsel temelli bir kural sisteminin, öğrenme ortamlarının niteliğini destekleyici bir unsur olarak işlev görebileceğine işaret etmektedir.