TOPLU Ġġ SÖZLEġMESĠNĠN GEÇMĠġE ETKĠLĠ UYGULANMASINDA ĠFA EDĠLEBĠLĠRLĠK ÖLÇÜTÜ


DEMĠR K.

Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, sa.1, ss.481-527, 2024 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2024
  • Dergi Adı: Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.481-527
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Toplu iĢ sözleĢmeleri kural olarak imzalandıkları tarihte yürürlüğe girerler. Toplu iĢ sözleĢmesi görüĢmelerinin oldukça uzun sürmesi ve sözleĢmelerin makul bir süre içerisinde imzalanamaması bu sözleĢmelerden beklenen faydanın sağlanamaması sonucunu doğurmaktadır. Toplu iĢ sözleĢmelerinin imzalanması sürecinde yaĢanan gecikmelerin yaratacağı olumsuz sonuçları gidermek amacıyla uygulamada sözleĢmele-rin yürürlük tarihinin, imza tarihinden önceki bir tarih olarak belirlendiği görülmektedir. Uygulamada sık rastlanan bir durum olan yürürlük tarihinin imza tarihinden önceye alınması, bir gereksinim olarak ortaya çıkmaktadır. Ancak, sözleĢme hükümlerinin geriye yürütülmesi sınırsız bir uygulama olarak düĢünülmemelidir. Toplu iĢ sözleĢmesi-nin geriye yürütülmesinin anayasal sınırı ve zaman bakımından sınırı bulunmaktadır. Bu sınırların yanı sıra sözleĢmenin geriye etkili olarak yürürlüğe konulabilmesi için aynı zamanda sözleĢme ile öngörülen yükümlülüklerin ifa edilebilir nitelikte olması gerekir. Ġfa edilebilirlik ölçütü olarak ifade edilen duruma göre toplu iĢ sözleĢmesinde yer alan bir yükümlülük, zaman olarak geçmiĢte ifa edilebilir nitelikte değilse, sözü edilen yü-kümlülüğü düzenleyen hükmün geriye yürütülmesinden bahsedilemeyecektir.
As a rule, collective labor agreements enter into force on the date of signature. The negotiations for collective labor agreements take a long time and the failure to sign the agreements within a reasonable period leads to the result that the expected benefit from these agreements cannot be achieved. To eliminate the negative consequences of delays in the signing of collective labor agreements, it is seen that the effective date of the agreements is set as a date before the signature date. As a common situation in practice, setting the effective date before the date of signature emerges as a necessity. However, the retroactivity of the provisions of the agreement should not be considered as an unlimited practice. The retroactivity of a collective labor agreement has a constitutional limit and a time limit, and for the agreement to be put into effect retroactively, the obligations stipulated in the agreement must be enforceable. According to what is referred to as the criterion of enforceability, if an obligation in a collective labor agreement is not enforceable in the past in terms of time, the provision regulating the said obligation cannot be retroactively enforced.