EĞİTİMDE DİJİTAL ETİK VE İNSAN HAKLARI: YENİ SINIRLAR


Tunçer Günay E., Bağçivan E., Şimşek B.

XI. ULUSLARARASI TURKCESS EĞİTİM VE SOSYAL BİLİMLER KONGRESİ, Gaziantep, Türkiye, 18 - 20 Eylül 2025, ss.339, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Gaziantep
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.339
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ÖzetBu çalışma, dijitalleşmenin eğitim ortamlarında ortaya çıkardığı etik sorunlar ve insan hakları ihlallerini

analiz etmeyi amaçlamaktadır. Dijital eğitim süreçlerinde insan onurunu ve bireysel hakları önceleyen etik

yaklaşımların yeterince gözetilip gözetilmediği sorgulanmıştır. Araştırma, nitel bir yaklaşımla

yapılandırılmış; Doküman incelemesi teknikleri uygulanmıştır. Veri kaynaklarını 20 akademik makale,

UNESCO, OECD ve Avrupa Konseyi gibi uluslararası kuruluşların politika belgeleri ile Türkiye’deki güncel

strateji belgeleri oluşturmaktadır. Belgeler, etik değerler, mahremiyet, gözetim, algoritmik önyargı ve dijital

vatandaşlık temaları doğrultusunda analiz edilmiştir. Etik değerlerin dijital eğitimde geri planda kaldığı,

mahremiyetin ciddi biçimde ihlal edildiği ve gözetim teknolojilerinin baskı unsuru hâline geldiği

görülmüştür. Algoritmik önyargılar fırsat eşitsizliğini derinleştirirken, dijital vatandaşlık eğitiminin

yetersizliği bireylerin dijital ortamda etik davranma kapasitesini sınırlamaktadır. Radar grafikler, bu risk

alanlarını hem akademik literatür hem de uluslararası belgeler temelinde tematik olarak ortaya koymaktadır.

Dijital eğitim politikaları yeniden yapılandırılırken, insan haklarına dayalı ve etik değerlere duyarlı bir

çerçeve benimsenmelidir. Mahremiyetin korunması, şeffaf ve adil algoritmaların geliştirilmesi ile dijital

vatandaşlık becerilerinin eğitim sistemine entegre edilmesi gerekmektedir. Ayrıca ulusal ve uluslararası

politika belgelerinin önerileri doğrultusunda dijitalleşmenin insan odaklı bir yapıya kavuşturulması

önerilmektedir.Anahtar Sözcükler: Dijital etik 1, insan hakları 2, eğitimde dijitalleşme 3, mahremiyet 4, dijital vatandaşlık