Akademik Veri Yönetim Sistemi
10. ULUSLARARASI SAĞLIK BİLİMLERİ VE YÖNETİMİ KONGRESİ (IHMC) SONUÇ BİLDİRGESİ, Sivas, Türkiye, 21 Mayıs 2025, ss.27-33, (Tam Metin Bildiri)
ÖZET
Çalışma Problemi: Günümüz kapitalist tüketim ortamında sağlık
sektöründe reklamlar, hizmet sunumunun önemli bir parçası haline gelerek hasta
haklarının ihlali, bilgi asimetrisi ve hizmet vericilere duyulan güvenin
zedelenmesi gibi riskleri de beraberinde getirdiği görülmektedir. Rekabetin
arttığı bu ortamda etik ilkelere bağlılığın hem hasta güvenini korumak hem de sağlık
okuyazarlığına etkisi açısından kritik öneme sahip olduğu gözlemlenmektedir. Bu
bağlamda, sağlık sektöründe yürütülen reklam faaliyetlerinin hasta güveni ve
sağlık okuryazarlığı üzerindeki etkisi ile etik ilkelere ne ölçüde bağlı
kalındığı sorusu önemli bir sorun alanı olarak ortaya çıkmaktadır.
Çalışmanın Amacı: Bu çalışma, sağlık sektöründeki reklamcılık
uygulamalarını etik ve etik dışı uygulamalar olarak kategorize ederek buna
bağlı bulanan mesleki sorumluluklar ile ticari çıkarlar arasındaki ilişkiyi,
ayrıca reklam sektörüne yönelik mevcut mevzuatın ve denetim mekanizmalarının
etkinliğini analiz etmeyi amaçlamaktadır
Yöntem: Bu araştırmada kullanılan veri seti, sağlık sektörü
reklamlarının kapsamlı bir şekilde incelenmesi amacıyla çeşitli internet
siteleri ve sosyal medya platformlarından sistematik olarak toplanmış ve içerik
analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir.
Sonuçlar: Etik dışı reklam faaliyetlerinin sağlık sektörü yönünden
beklentileri olumsuz yönde etkilediği ve hasta tercihlerini manipüle ettiği
görülmüştür. Buna karşın çalışmanın bulguları göstermektedir ki etik ilkelere
uygun reklam faaliyetleri sağlık okuryazarlığını artırarak bilinçli bir hasta
profili oluşturmaktadır. Ayrıca sağlık sektörü tüketicilerinin haklarını
korumakla yükümlü bulunan mevcut mevzuatın kapsayıcı ve etkin olmadığı bununla
beraber denetim mekanizmasının da yeterince güçlü olmadığı gözlemlenmiştir
Öneriler: Sağlık reklamcılığı alanında etik dışı uygulamaların
sınırlarını belirlemek amacıyla bilimsel çalışmalar yapılmalı; tüketiciyi
koruyacak yasal düzenlemeler ve denetim mekanizmaları güçlendirilmelidir.
Ayrıca meslek örgütleri bünyesinde tanıtım faaliyetlerini etik açıdan
izleyebilecek özerk komitelerin kurulması teşvik edilmelidir.
Anahtar Kelimeler: Reklamcılık, Hizmet sunumu, Sağlık Reklamcılığı
ve Etik, Sağlık Hizmetlerine Güven
ABSTRACT
Research Problem: In today’s capitalist consumption environment, advertising in the healthcare sector has become an integral part of service delivery. However, it also brings along risks such as the violation of patient rights, information asymmetry, and the erosion of trust in healthcare providers. In this competitive environment, adherence to ethical principles is observed to be critically important both for maintaining patient trust and for its impact on health literacy. In this context, the question of how advertising practices in the healthcare sector affect patient trust and health literacy, and to what extent they comply with ethical principles, emerges as a significant area of concern.
Purpose of the Study: This study aims to categorize advertising practices in the healthcare sector as ethical or unethical and to analyze the relationship between professional responsibilities and commercial interests. Furthermore, it examines the effectiveness of current legislation and regulatory mechanisms related to advertising in this sector.
Method: The dataset used in this research was systematically collected from various websites and social media platforms to provide a comprehensive analysis of healthcare advertisements. The data were evaluated using the content analysis method.
Findings: The findings reveal that unethical advertising practices negatively affect expectations in the healthcare sector and manipulate patient preferences. Conversely, advertisements adhering to ethical principles enhance health literacy and foster a more informed patient profile. Moreover, it was observed that the current legislation intended to protect healthcare consumers’ rights is neither comprehensive nor effective, and that the existing control mechanisms are insufficient.
Recommendations: Scientific studies should be conducted to clearly define the boundaries of unethical practices in healthcare advertising. Legal regulations and control mechanisms aimed at protecting consumers should be strengthened. Additionally, the establishment of autonomous committees within professional organizations to monitor promotional activities from an ethical standpoint should be encouraged.
Keywords: Advertising, Service Delivery, Healthcare Advertising and Ethics, Trust in Health Services