13-14 MAYIS 2022 ULUSLARARASI KEMALPAŞAZÂDE (İBN KEMAL) SEMPOZYUMU, Ankara, Türkiye, 14 - 15 Mayıs 2022, cilt.2, sa.551, ss.228-245
İbn Kemâl, Risâletü İbn Kemâl fî miktâri meshi’r-re’s isimli başa mesh
etmenin miktarı ile ilgili bir risâle makale kaleme almıştır. Fakihler başa
mesh etmenin hükmü konusunda ittifak etmişler fakat bunun miktarı konusunda ihtilaf etmişlerdir. Konu ile ilgili meşhur üç görüş bulunmaktadır.
Bir, başın tamamına mesh etmek farz için gereklidir. İki, başın üçte birisine mesh etmek gerekir. Üç, başın dörtte birisine mesh etmek gerekir. İbn
Kemâl burada Hanefi mezhebi içerisinde meşhur olan iki rivayeti tartışmaktadır. Risâlede önce genel olarak Maliki ve Şafiilerin görüşlerini verir.
Bunlarla ilgili değerlendirme yapmaz. Arkasından Hanefi mezhebinde konu ile ilgili görüşleri ele alır. Burada kaynak ve müellif ismi vermeksizin
iki görüşü tartışır. Ele aldığı hususu mantık ve dilbilimi ışığında konuyla
ilgili ayet ve hadisleri değerlendirmektedir.
Konuyla alakalı iki görüşten ilki başı üç parmak miktarı mesh etmektir.
Konuyla ilgili gerekçeleri tartışarak ibn Kemâl reddetmektedir. İkinci görüş ise başın dörtte birsini mesh etmektir. İbn Kemâl bu görüşü ele alır.
Tercih sebeplerini izah eder. İbn Kemâl bu Risâle sebebi ile nesh, mutlak
mukayyed, ziyade gibi konulara da temas etmektedir.
Risâlenin farklı nüshaları vardır. Bu nüshalarda başlıkları arasında da
farklılıklar vardır.
Yazının sonunda Risâletü İbn Kemâl fî miktâri meshi’r-re’s’in Arapçası ve tercümesi ek olarak verilmiştir.