Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ekin Yayınevi, Bursa, 2021
Kamu maliyesi bir bütün olarak düşünüldüğünde onu oluşturan parçalar; kamu harcamaları, kamu gelirleri, borçlanma, kamu bütçesi, maliye politikası ve mali hukuk şeklinde sınıflandırılmaktadır. Bu kalemler içerisinde kamu harcamaları, devletin toplumsal ihtiyaçları karşılamak için yaptığı harcamaları ifade etmektedir.
Kamu gelirleri ise devletin kamu harcamalarını finanse etmek için topladığı paralardır. Harcama ve gelirler arasında ortaya çıkan fark ise borçlanma ile kapatılır. Söz konusu kalemlerin bir bütün olarak görülebildiği belge ise bütçedir. Bütçe, devletin bir yıllık gelir, harcama, borçlanma ve faiz ödemeleri gibi tüm parasal işlemlerini gösteren mali bilançosudur.
Kamu maliyesinin önemli bir parçasını oluşturan maliye politikası ise hükümetin sahip olduğu maliye politikası araçlarını kullanarak ekonomiyi istikrarlı bir seviyeye getirmek, gelir dağılımı adaletini sağlamak, büyüme ve kalkınmayı gerçekleştirmek amacıyla uyguladığı politikalardır.
Son olarak mali hukuk, devletin kamu hizmetlerini karşılamak için elde edeceği gelirleri veya yapılacak harcamaları hukuki açıdan inceleyen ve kamu hukuku içerisinde yer alan bilim dalıdır. Nitekim devletin dilediği zamanda veya şekilde gelir toplayabilmesi ve harcama yapabilmesi mümkün değildir. Zira devletin vergi toplayabilmesi için ilgili konuda parlamento tarafından kanun çıkarılması ve bu kanunla verginin konusu, mükellefi ve oranı gibi unsurların oluşturulması gerekmektedir. Yine kamu kaynakları kullanılırken harcamalar; bazı kanuni düzenlemelere uygun olarak yapılmalıdır. Dolayısıyla mali hukuk gelirlerin toplanması ve harcamaların yapılması yanında süreçte yer alan aktörlerin sorumluluklarını tanımlayan, kaynakların verimli ve etkin biçimde kullanımını denetleyen ve mevzuata uygun davranmayan sorumlular için cezai müeyyideleri düzenleyen bir bilim dalıdır.