BÜYÜK ORTADOĞU PROJESİ: KARTLAR YENİDEN KARIŞTIRILIRKEN

Creative Commons License

Mazlum A.

4. BİLSEL INTERNATIONAL ASPENDOS SCIENTIFIC RESEARCHES CONGRESS 01-02 February, 2025, Antalya, Türkiye, 1 - 02 Şubat 2025, ss.289, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.289
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Özet

Büyük Ortadoğu Projesi (BOP), 21. yüzyılın başlarında ABD tarafından ortaya atılan ve Orta Doğu bölgesini kapsayan geniş kapsamlı bir dönüşüm projesidir. Projenin varlığı hiçbir resmi kurum veya makam tarafından resmi olarak kabul değilmiş değildir. Projenin temel amacı, bölgede siyasi, ekonomik ve sosyal reformlar gerçekleştirerek daha istikrarlı, demokratik ve gelişmiş bir Orta Doğu oluşturmaktır. Ancak pratik uygulamalarda böyle olmadığı bilinmektedir.

BOP, özellikle 2003 Irak Savaşı sonrası gündeme gelmiş ve bölgedeki mevcut düzenin değiştirilmesi hedeflenmiştir. Proje kapsamında, demokrasi, insan hakları, ekonomik özgürlükler ve bölgesel işbirliği gibi kavramlar ön plana çıkarılmıştır. Ancak asıl amacın ABD’nin, bu projeyle Orta Doğu'da kendi çıkarlarını güvence altına almak, enerji kaynaklarına daha kolay erişim sağlamak ve bölgesel bir güç olarak İsrail'i desteklemeyi amaçlamıştır.

Ancak, BOP projesi başından beri birçok eleştiriyle karşılaşmıştır. Projenin emperyalist bir amaç güttüğü, bölgedeki mevcut dengeleri bozduğu ve etnik ve mezhepsel çatışmaları derinleştirdiği bilinmektedir. Özellikle Arap dünyasında, BOP projesi Batı'nın müdahalesi olarak hayat bulmuş ve bölgesel istikrarsızlığı artırdığı görülmüştür.

BOP projesinin uygulanması sürecinde yaşanan siyasi istikrarsızlıklar, iç savaşlar ve terör olayları, projenin hedeflerine ulaşmasını kolaylaştırmış ve Ortadoğu istikrarsızlığın, yoksulluğun, kan ve göz yaşının hakim olduğu bir coğrafyaya dönüştürülmüştür. Arap Baharı adı verilen ve yaklaşık 20 ülkeyi etkileyen, siyasal rejimlerin değişmesine yol açan bir süreçle desteklenerek Ortadoğu yeniden şekillendirildi. Bunu Küreselleşme, Yeni Dünya Düzeni/Düzensizliğinden bağımsız düşünme olanağı yoktur. Kısacası Ortadoğu’da kartlar yeniden karılıyor, kartlar karıldıkça İsrail güçlendirilmeye devam ederken Ortadoğu coğrafyası kan ve göz yaşıyla sulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Büyük Ortadoğu Projesi, Arap Baharı, Küreselleşme, Ortadoğu


Abstract

The Great Middle East Project (BOP) is a comprehensive transformation project put forward by the USA in the early 21st century and covering the Middle East region. The existence of the project has not been officially accepted by any official institution or authority. The main aim of the project is to create a more stable, democratic and developed Middle East by carrying out political, economic and social reforms in the region. However, it is known that this is not the case in practical applications.

BOP came to the agenda especially after the 2003 Iraq War and aimed to change the existing order in the region. Within the scope of the project, concepts such as democracy, human rights, economic freedoms and regional cooperation were highlighted. However, the main purpose of the USA is to secure its own interests in the Middle East with this project, to provide easier access to energy resources and to support Israel as a regional power.

However, the BOP project has faced many criticisms from the beginning. It is known that the project has an imperialist purpose, disrupts the existing balances in the region and deepens ethnic and sectarian conflicts. Especially in the Arab world, the BOP project came to life as a Western intervention and was seen to increase regional instability.

Political instabilities, civil wars and terrorist incidents experienced during the implementation of the BOP project made it easier for the project to achieve its goals, and the Middle East was transformed into a geography dominated by instability, poverty, blood and tears. The Middle East was reshaped, supported by a process called the Arab Spring, which affected approximately 20 countries and led to the change of political regimes. It is not possible to think of this independently of Globalization and New World Order/Disorder. In short, the cards are being shuffled again in the Middle East, and as the cards are shuffled, Israel continues to be strengthened, while the Middle East geography is watered with blood and tears.

Key Words: Great Middle East Project, Arab Spring, Globalization, Middle East