Akademik Veri Yönetim Sistemi
INTERNATIONAL TOPKAPI CONGRESS-II, İstanbul, Türkiye, 20 - 21 Ekim 2023, ss.232-233
Mustafa Kemal Atatürk’ün yeni cumhuriyet idealinin temel dayanağı akıl, bilim ve kültürdür. Cumhuriyet yönetiminin siyasal ve kurumsal varlığını güçlendirebilmesi için askeri başarının yanında siyasal, sosyal ve kültürel çalışmalara da ihtiyaç duyulmaktaydı. Bu dönemde Türk Tarih Kurumu, Türk Dil Kurumu gibi yeni kurumların açılması bu ihtiyacın karşılanmasına yönelik atılan önemli adımlardır. Türk toplumunun sosyal ve kültürel açıdan kalkındırılmasında ön plana çıkan diğer bir kurum da halkevleri olmuştur. Toplumun kültürel kalkınmasında rol model olan halkevleri yalnızca bununla yetinmemiş edebiyat, bilim ve sanat hayatına da katkıda bulunmuştur. 19 Şubat 1932 yılında açılmaya başlayan halkevleri bu bağlamda dergicilik faaliyetine de girişmiştir. Bu dergiler içerisinde Ankara Halkevi tarafından çıkarılan “Ülkü” mecmuası, Ocak 1928’de yayın hayatına başlayan “Kadro” dergisi ve İstanbul Eminönü Halkevi’nin çıkarttığı “Yeni Türk” mecmuası bu dergilerin en önemlileri arasında sayılabilir. Spordan siyasete, edebiyattan ekonomiye, kültürden sanata birçok alanda zengin içerikler barındıran “Yeni Türk” mecmuası aylık olarak 1932-1943 yılları arasında toplam 152 sayı yayımlanmıştır. Bölgesel bir yayın çizgisinden çok ulusal bir yayın anlayışına sahip olan derginin yazarları arasında dönemin önemli politikacıları ve edebiyatçıları dikkat çekmektedir. Bu çalışmada derginin içeriği, yazar kadrosu, şekil özellikleri, CHP ve “Ülkü” dergisiyle ilişkisi belirlenmeye çalışılmaktadır. Ayrıca derginin içeriğinden yola çıkarak dönemin basın hayatı, halkevlerinin yapısı ve işlevi, sosyal ve siyasi ortamla ilgili değerlendirmelerde bulunulmaktadır.
Özetle derginin dönemin siyasi otoritesinin amaçlarını destekleyen bir yayın çizgisiyle Türk toplumunu cumhuriyet değerleri etrafında birleştirme çabası taşıdığı söylenebilir.
Anahtar kelimeler: Mustafa Kemal Atatürk, halkevleri, Yeni Türk mecmuası, basın hayatı.