FAKÜLTELERİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİNİ DEĞERLENDİRMEK İÇİN PLİTOJENİK KÜMEYE DAYALI YENİ BİR KARAR VERME MODELİ

Akargöl İ., Torun H.

ANADOLU 15. ULUSLARARASI UYGULAMALI BİLİMLER KONGRESİ, Diyarbakır, Türkiye, 12 - 14 Temmuz 2024, ss.32-45

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Diyarbakır
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.32-45
  • Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Son zamanlarda, özellikle enerji kaynaklarının tükenmesi ve çevresel kaygıların artması sonucunda sürdürülebilirlik kavramı daha da önem kazanmıştır. UI GreenMetric üniversiteleri sürdürülebilirlik, çevre ve enerji konuları gibi çeşitli kriterlere göre sıralamakta ve çevre kirliliği, gıda, su kıtlığı ve enerji tedariki konularını ele almaktadır. Üniversiteler kampüslerinde ve yerleşkelerinde sürdürülebilirliği ön planda tutarak insanlık için daha sürdürülebilir bir gelecek sağlamada çalışma eğilimi göstermektedir. Günlük yaşamımızda ya da iş ortamında karşılaşılan sorunların çoğu birden fazla alternatif ve bu alternatiflere karşılık gelen kriterlerden oluşmaktadır. Literatüre baktığımızda bu tür problemlerin çözümü için çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri kullanılmaktadır. Ancak bilinen ÇKKV yöntemleri, karar vericilere belirsizlik gibi durumlarda sözel olarak değerlendirme imkanı sunmamaktadır. Bu durumu ortadan kaldırmak için ÇKKV yöntemlerine bulanık mantık uygulanmaktadır. Son yıllarda literatürde yer alan Bulanık EDAS (Evaluation based on Distance from Average Solution- Ortalama Çözüm Uzaklığına Göre Değerlendirme) yöntemi, yine literatüre yeni kazandırılan Plitojenik küme ile entegre edilerek ele alınmıştır. Bu çalışmada, önerilen Plitojenik bulanık EDAS yöntemi Sivas Cumhuriyet Üniversitesinde sürdürülebilirlik performanslarının değerlendirilmesi problemine uygulanmıştır. Bu değerlendirme için altı kriterli IU GreenMetric modeli kullanılmıştır. Burada beş farklı fakülte (Sağlık Bilimleri Fakültesi, Tıp Fakültesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Mühendislik Fakültesi ve Eğitim Fakültesi); Yapı ve Altyapı, Enerji ve İklim Değişikliği, Atıklar, Su, Ulaşım ve Eğitim kriterleri açısından değerlendirilmiş ve Plitojenik bulanık EDAS yaklaşımı ile fakülteler sıralanmıştır. Ayrıca elde edilen sonuçlar yine plitojenik kümenin bir alt kümesi olan nötrosofik bulanık EDAS ile karşılaştırılmıştır. Çalışma kapsamında çoklu karar vericinin olduğu durumlarda, karar vericiler arası çelişki katsayısını da dikkate alan Plitojenik küme yaklaşımı EDAS yöntemine ilk kez uygulanmaktadır.