Akademik Veri Yönetim Sistemi
3. ULUSLARARASI KARADENİZ MODERN BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR KONGRESİ, Samsun, Türkiye, 23 - 24 Mart 2023, ss.1240-1248
Başarı amaç yönelimleri bireyin sadece
başarılı olmak için sorumluluklarını yerine getirmesini içermemektedir. Burada
başarılı olmada var olan kıstaslar ele alınmaktadır. Başarı amaç yönelimleri
öğrenme ve performans yönelimi olarak iki alt boyutta ele alınmaktadır. Öğrenme
yönelimi alt boyutu bireyin öğrenme ile ilgili olarak başarılı olma konusunda
gereken çabayı göstermedeki yaklaşma ve kaçınma durumlarını içermektedir. Bireyin
bilgiyi içselleştirmesi, bilginin hâkimiyetini elde etmesine yöneliktir.
Performans alt boyutu ise bireyin başarı konusunda sergileyeceği davranışlarını
kapsamakta ve yine bu davranışlara yaklaşma ve kaçınma durumlarını içinde
barındırmaktadır. Bu alt boyutta bireyin davranışlarını kontrol etmesi amacı
doğrultusunda gerekenleri yapması ele alınmaktadır. Bu çalışmada öğretmen
adaylarının başarı amaç yönelimlerinin deseni kullanılmıştır. Araştırmanın
örneklem grubunu 2022-2023 akademik yılı güz döneminde İç Anadolu Bölgesinde
yer alan bir üniversitenin Eğitim Fakültesinde öğrenimlerini sürdüren 322
kadın, 104 erkek olmak üzere toplamda 426 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada
veri toplama aracı olarak Elliot ve Murayama (2008) tarafından geliştirilen, Türkçeye
uyarlaması Arslan ve Akın (2015) tarafından yapılan 12 maddelik “Başarı Amaç Yönelimleri Ölçeği”
kullanılmıştır. Söz konusu ölçek Öğrenme-Yaklaşma Yönelimi (ÖYY),
Öğrenme-Kaçınma Yönelimi (ÖKY), Performans-Yaklaşma Yönelimi (PYY) ve
Performans-Kaçınma Yönelimi (PKY) şeklinde adlandırılan dört alt boyuttan
oluşmaktadır. Bu çalışmada, iç tutarlılığa dayalı güvenirlik katsayısı ÖYY için
0.861 olarak, ÖKY için 0.769 olarak, PYY için 0.891 olarak, PKY için ise 0.881
olarak hesaplanmıştır. Verilerin analizinde istatistiksel yöntem olarak frekans
ve yüzde analizi, aritmetik ortalama, standart sapma, bağımsız örneklem t testi
ve varyans analizi yöntemleri kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda,
araştırmaya katılan öğretmen adaylarının başarı amaç yönelimi alt boyut
ortalamalarının tamamının yüksek düzeyde olduğu gözlenmiştir. Aynı zamanda,
araştırmaya katılan öğretmen adaylarının başarı amaç yönelimi alt boyut ortalama
puanlarının bazılarının katılımcıların cinsiyetine ve sınıf düzeyine göre istatistiksel
olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği, aylık gelir düzeyine, anne eğitim
düzeyine ve baba eğitim düzeyine göre ise istatistiksel olarak anlamlı bir
farklılık göstermediği sonucuna varılmıştır.