Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.40, sa.1, ss.137-147, 2016 (Hakemli Dergi)
Özet: İnsan, toplumsal düzenin kendisini yok etmeye çalıştığını hissettiğinde, kendi iç
dünyasında bu düzene karşı bir başkaldırı yaşar. Kişi kimliğini yitirerek, kalabalık bir
toplumda kendi yalnızlığını yaşamaya başlar. Varoluşçu felsefenin etkisindeki Oğuz
Atay’ın Tutunamayanlar ve Albert Camus’nün Yabancı romanlarında, Selim ve
Meursault, kendilerini anlamsız bir kuşatılmışlık içinde hissederler. Yalnızlık ve
çevreyle uyuşmazlık kahramanların yaşantısında önemli yer tutar. Toplumdaki
insanların nefretlerini haykırdıkları bir ortamda bulunmak, onları bunaltır. Bu yaşantıyı
sürdürmenin anlamsızlığı içinde, kahramanların suskunlukları ve yalnızlığı seçmeleri,
bu dünyaya karşı aldıkları bir tavırdır. Atay ve Camus, çağın insanını etkileyen
sorunları, klasik roman tekniği dışında bir roman tekniği ile dile getirmişlerdir.
Tutunamayanlar, Turgut’un Selim’in intihar haberini almasıyla, Yabancı,
Meursault’nun annesinin o gün öldüğünü söylemesiyle başlar. Yaşadıkları çevre artık
onlara uygun değildir. Hayatın anlamsızlığı meydana çıkınca Selim intihar eder,
Meursault kendini ölüme sürükleyen dava sürecinde, anlaşılamadığı için kendini
savunma gayreti içine girmez. Atay’ın romanında, Selim’in bilinçaltı, Doğu ve Batı’nın
kültürel kargaşasıyla doludur ve bu kargaşa bir dramla, intiharla sonuçlanır. Camus’nün
kahramanı Meursault, kumsalda Arabı niye öldürdüğünün farkında bile değildir.
Mahkeme sürecinde kendini savunmaz, ölüme mahkûm edilişini olağan bir süreç gibi
karşılar. Meursault, kendisini mahkûm edenler tarafından, Arabı öldürdüğü için değil
de, sanki annesinin ölümündeki ilgisizliğinden dolayı suçlu olarak yargılanmıştır. Atay
ve Camus, modern şehir yaşantısı içinde, kahramanların yaşadığı yalnızlığı, kalıplaşmış
düşüncelere tutunamayan, yabancılaşan bireylerin duygu ve düşüncelerini birey
merkezli bakış açısı ile gözler önüne sererler.
Anahtar Kelimeler: Oğuz Atay, Albert Camus, Tutunamayanlar, Yabancı, Yalnızlık,
Ölüm.
The Disconnected Stranger of Oğuz Atay and Albert Camus
Abstract: When a human being senses that the social order destroys him, he lives an
uprising against this order in his inner world. He loses his own identity, starts to live his
solitude in a crowded community. Under the effect of existential philosophy, in the
novels of ‘The Disconnected’ of Oğuz Atay and ‘The Stranger’ of Albert Camus, Selim and Meursault feel themselves in a meaningless enclosure. Solitude and controversy
take an important place in the lives of the characters. Being in a community where the
people cry out their hatred weighs them down. In the pointlessness of continuing that
kind of life, their silence and solitude choice is a particular attitude against the world.
Atay and Camus reflect the problems that affect the people of time with the help of a
narrative technique other than the classical one. The Disconnected starts with that
Turgut learns about Selim’s suicide, The Stranger starts with that Meursault says that
his mother died on that day. The environment that they live in is not suitable for them
anymore. Selim commits suicide when the meaninglessness of the life becomes
apparent; Meursault doesn’t go into the effort of defense himself because can’t be
understood in the process of the lawsuit leading him to death. In the novel of Atay,
Selim’s subconscious is full of cultural conflict of the East and West and this conflict
ends up with a tragedy, suicide. Meursault, the character of Camus doesn’t even aware
of the reason why he killed the Arab at the beach. In the process of the lawsuit he
doesn’t defense himself, takes in a stride his death penalty. As if he was tried by the
ones who condemn him not because he killed the Arab, but because of his indifference
against his mother’s death. Atay and Camus reveal the feelings and opinions of the
individuals who lose their grip, alienate and the solitude of the characters in the modern
city life from the individual-centered view point.
Key Words: Oğuz Atay, Albert Camus, The Disconnected, The Stranger, Loneliness,
Death.