Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Böl., Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AHMET KILIÇ
Danışman: Mehmet Ali Şimşek
Özet:
Arapça'da kelimelerin geneli, belirli kalıplarda gelir
ve kelimelerin son harekeleri, terkip içinde bulunduğu yere göre değişiklik arz
eder. Bu, Arapça'nın mevzûn ve mu'rab bir dil olduğunu gösterir. Dolayısıyla
Arap Dili üzerine yapılacak bilimsel bir çalışmanın, kelimelerin veznini ortaya
çıkaran sarfî mîzân konusu ve cümle içindeki yerini belirleyen i'râb olgusu
üzerinde durması, isabetli olacaktır. Hem sarfî mîzân hem de i'râb, dil
çalışmalarında farklı birçok görüşün, dolayısıyla problemin ortaya çıkmasına
sebep olmuştur. Bu çalışmada, bu iki önemli konuda ortaya çıkan bazı
problemlere, derin ve yüzey yapı ayrımı çerçevesinde alternatif çözüm önerileri
getirilmeye çalışıldı. Tezimiz, giriş, iki bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır.
Birinci bölümde sarfî mîzânın kavramsal çerçevesi çizilmeye çalışıldı. Daha
sonra kelime ve türleri, kelime türetimi ve kelime yapısında meydana gelen ses
değişimleri üzerinde duruldu ve bölüm, sarfî mîzânla ilgili problemlerden ve
derin ve yüzey yapı ayrımı çerçevesinde alternatif çözüm önerilerinden
bahsedilerek sonlandırıldı. İkinci bölümde ise önce i'râb olgusunun kavramsal
çerçevesi çizilmeye çalışıldı. Daha sonra da i'râbla ilgili problemlerden ve
derin ve yüzey yapı ayrımı çerçevesinde alternatif çözüm önerilerinden bahsedildi.
Tez, sarfî mîzân ve i'râbla ilgili problemler, derin ve yüzey yapı ayrımı
çerçevesinde alternatif çözüm önerileri ile ilgili elde ettiğimiz bulguları
özetlediğimiz sonuçla bitirildi.
Anahtar Kelimeler: Arap Dili, Sarfî Mîzân, İ'râb,
Derin Yapı, Yüzey Yapı.