Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Burak ELİK
Danışman: Semra Kocataş
Özet:
Bu araştırma, hemşirelik bölümünde öğrenim gören öğrencilerin akıllı telefon ve internet bağımlılığı ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Kesitsel tipte olan araştırmanın evrenini, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümünde öğrenim gören 814 hemşirelik öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise, herhangi bir örnekleme yöntemine gidilmeksizin araştırmaya katılmayı gönüllülük esasına göre kabul eden ve anket uygulama zaman aralığında okulda bulunan hemşirelik öğrencileri oluşturmuştur. Araştırma Kasım-Aralık 2019 tarihleri arasında 652 hemşirelik öğrencisi ile tamamlanmıştır. Araştırmanın verileri Tanıtıcı Bilgi Formu, Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği-Kısa Formu, İnternet Bağımlılığı Ölçeği ve “Sağlıklı Yaşam Biçimleri Davranışları Ölçeği-II aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın uygulanabilmesi için etik kuruldan etik onay ile fakülte yönetiminden araştırma izini alınmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS 22.0 programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulguları; tanımlayıcı istatistik testleri ile sayı ve yüzdelik dağılımlar; Ki-kare analizi, Bağımsız Gruplarda t testi, Kolmogorov-Smirnov testi, ANOVA varyans analizi, Mann Whitney U testi, Kruskall-Wallis testi, Pearson Korelasyon analizi ve Lineer Regresyon analizi ile elde edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde; p<0.05 değeri anlamlılık düzeyi olarak kabul edilmiştir.
Araştırmaya katılan hemşirelik öğrencilerinin çoğunluğunun 1.sınıfta, 18-20 yaş aralığında, kadın, bekar, gelirinin gidere eşit ve yurt/pansiyonda kaldıkları belirlenmiştir. Hemşirelik öğrencilerinin çoğunluğunun sağlığını iyi düzeyde tanımladığı, sağlığa zararlı alışkanlığının bulunmadığı ve kronik bir hastalık ya da rahatsızlığının olmadığı saptanmıştır. Öğrencilerin %55.4’ünün akıllı telefon ve internet kullanımının sağlığını etkilediğini düşündüğü ve %46.6’sının kendisini akıllı telefon ve internet bağımlılığı yönünden bağımlı olarak değerlendirdiği belirlenmiştir. Öğrencilerin %46.5’inin akıllı telefon ile beraber uyuma alışkanlığı olduğu, %44.8’inin günlük 4-6 saat akıllı telefon kullandıkları ve akıllı telefonu en çok sosyal ağa bağlanma amacıyla kullandıkları saptanmıştır. Hemşirelik öğrencilerinin %52.1’inin günlük 1-3 saat arasında internette zaman geçirdiği, öğrencilerin %74.1’inin sosyal medya ve %52.8’inin eğitim amacıyla internete bağlandıkları belirlenmiştir. Hemşirelik öğrencilerinin akıllı telefon ve internet bağımlılığı düzeyinin orta düzeyin altında, sağlıklı yaşam biçimleri davranışlarının ise orta düzeyin üzerinde olduğu bulunmuştur. Hemşirelik öğrencilerinin Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği-Kısa Formu toplam puan ortalaması ile Sağlıklı Yaşam Biçimleri Davranışları Ölçeği-II toplam puan ortalaması arasında negatif yönde zayıf düzeyde (r=-0.381; p=0.000) anlamlı bir ilişki olduğu ve akıllı telefon bağımlılığı düzeyi arttıkça sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının istatiksel olarak anlamlı bir şekilde azaldığı belirlenmiştir (p<0.05). Öğrencilerin İnternet Bağımlılığı Ölçeği toplam puan ortalaması ile Sağlıklı Yaşam Biçimleri Davranışları Ölçeği-II toplam puan ortalaması arasında negatif yönde zayıf düzeyde (r=-0.364; p=0.000) anlamlı bir ilişki olduğu, internet bağımlılığı düzeyi arttıkça sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının istatiksel olarak anlamlı bir şekilde azaldığı saptanmıştır (p<0.05). Hemşirelik öğrencilerinin kendini akıllı telefon ve internet bağımlılığı yönünden değerlendirme durumu, akıllı telefon ile beraber uyuma alışkanlığı, akıllı telefon ve internette geçirilen süre ile Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği-Kısa Formu, İnternet Bağımlılığı Ölçeği ve Sağlıklı Yaşam Biçimleri Davranışları Ölçeği-II toplam puan ortalaması arasında anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Hemşirelik öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığının, sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının %18.2’sini ve internet bağımlılığının, sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının %25’ini anlamlı bir şekilde etkilediği bulunmuştur (p<0.05).
Sonuç olarak; hemşirelik öğrencilerinin akıllı telefon ve internet bağımlılığı düzeyleri ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasında ilişki olduğu, akıllı telefon ve internet bağımlılığı arttıkça sağlıklı yaşam biçimi davranışının azaldığı saptanmıştır. Hemşirelik öğrencilerinin akıllı telefon ve internet bağımlılıklarının azaltılması ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının artırılması yönünde çalışmaların yapılması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Hemşirelik öğrencisi, akıllı telefon bağımlılığı, internet bağımlılığı, bağımlılık, sağlıklı yaşam biçimi davranışı.