Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖMER KARATAŞ
Danışman: Tahsin Yüksel
Özet:
Aşınma, içten yanmalı
motorlar için en önemli problemdir. Motor içerisinde aşınma miktarı ne kadar az
olursa motordan elde edilen performans miktarı da o kadar yüksek olmaktadır.
Motor performansının yüksek olması, sürtünerek çalışan motor parçalarının ilk
imalat değerlerine en yakın ölçülerde kalması ile mümkündür. Ancak aşınma
probleminin önüne geçmek mümkün değildir. Dolayısı ile motor performansını
yüksek değerlerde tutmak için motor parçalarında meydana gelen aşınma
probleminin geciktirilmesi ya da çalışan motorda aşınmanın onarılabilmesine
ihtiyaç bulunmaktadır.
Motor parçalarında meydana gelen aşınmanın onarılması, geciktirilmesi ve
motor çalışma ömrünün uzatılması amacıyla motor yağı içerisine %15 oranında
sıvı bor yağı katkısı karıştırılmıştır.
Motor, katkısız ve bor katkılı motor yağları kullanılarak 100’er saatlik
çalışmalar sonucunda dinamometrede farklı devirlerde (1500, 1750 ve 2000
dev/dk) yapılan testlerde; güç, tork, özgül yakıt sarfiyatı, egzoz sıcaklığı,
motor emisyon değerleri ile ölçülerek çalışma yapılan yağlar analiz edilmiştir.
Aynı zamanda yağların DSC, FT-IR ve ICP-MS analizleri yapılmıştır. Yapılan kıyaslamalarda,
güç ve tork değerlerinde artış görülürken, özgül yakıt sarfiyatı ve egzoz
sıcaklıklarında azalmalar görülmüştür. O2 emisyonunda artış görülür
iken CO, CO2, HC ve NOx emisyonlarında yaklaşık olarak
sırasıyla %43, %68, %84 ve %83 en yüksek oranda azalmalar olmuştur. Daha sessiz
çalışan motor sayesinde gürültü kirliliği azalırken, motor yağına bor
katkısının hem ekonomik hem de çevre ve insan sağlığına olumlu anlamda fayda
gösterebileceği görülmüştür.