Borsa İstanbul'da işlem gören ana metal sanayi firmalarının finansal performanslarının çok kriterli karar verme yöntemleri ile analizi


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, EKONOMETRİ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MİNE TORAMAN

Danışman: Engin Karakış

Özet:

Performans ölçümü tüm kurum ve kuruluşlar için çok önemlidir. Performans ölçümü organizasyonların amaçlarına ulaşıp ulaşamadıklarını ve ne ölçüde amaçlarına ulaştıklarını göstermesi yanında başta yönetimler olmak üzere ortaklar, çalışanlar ve diğer paydaşların karar alma ve politika oluşturmaları için bir gerekliliktir. Performans ölçümü aynı zamanda yönetimler için bir denetim aracıdır. Tüm işletmelerin varlıklarını devam ettirebilmeleri ve karlılıklarını sağlayabilmeleri temel amaçtır. Bu kapsamda ekonomi için son derece önemli olan ana metal sanayi sektörünün finansal performans analizi yönetimler dışında ortakları ve yatırımcıları için çok önemlidir. Bu çalışmada Borsa İstanbul’da ana metal sanayi sektöründe faaliyet gösteren firmaların 2018-2022 yılları arasında finansal performansları analiz edilmiştir. BIST Ana Metal Endeksinde yer alan işletmelerin likidite oranları, mali yapı, faaliyet oranları ve karlılık oranları kullanılarak işletmelerin finansal performanslarını belirlemek amacıyla finansal oranlar hesaplanmıştır. Finansal performans oranlarının önem ağırlıkları SWARA yöntemi ile belirlenmiştir. Çok kriterli karar verme yöntemlerinden COPRAS, ARAS ve TOPSIS yöntemleri ile Borsa İstanbul’a kayıtlı işletmelerin finansal performans analizi yapılmıştır. Analiz bulgularına göre COPRAS, ARAS ve TOPSIS yöntemiyle elde edilen sonuçların genel itibariyle birbirine benzer olduğu görülmektedir. Yıllar itibariyle yöntemlerle yapılan sıralamaların benzer oluşları kullanılan yöntemlerin performans analizi amacıyla ve sıralama yapmak amacıyla uygulanabilir yöntemler olduğu değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Çok Kriterli Karar Verme, Finansal Performans Analizi, Ana Metal Sanay