Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SEVİMNUR YILMAZ
Danışman: Şebnem Zorlutuna
Özet:
Çevre, canlı ve cansız tüm varlıkların bir arada bulunduğu ve etkileşim içinde olduğu ortamdır. İnsanoğlu her zaman çevresi ile etkileşim halinde olmuştur. Zamanla insanların artan temel gereksinimleri, kaynakların bilinçsiz kullanılması ve teknolojik gelişmeler çevrenin kendini yenileyebileceğinden fazla hasar vermekte ve ekolojik dengenin bozulmasına neden olmaktadır.
İnsanların yapay çevreyi geliştirme çabaları doğa aleyhine işlemektedir. Yapay çevrenin büyümesi doğal çevrenin daralmasına sebep olmaktadır. Yapay çevrenin genişlemesi ile birlikte su, hava, toprak ve çevre kirliliklerinin yanı sıra küresel ısınma, radyoaktif kirlilik, iklim değişimi, bitki ve hayvan türlerinin azalması gibi önemli değişimler yaşanmaktadır.
Bu sebeplerle insanların bu sorunlarla ilgili olarak bilinçlendirilmesi gerekmektedir. Toplumun çevre konusunda yeterince bilgi ve bilince sahip olması, duyarlı ve olumlu davranış değişikliklerinin yaratılması, doğal çevrenin korunması ve zarar görmüş çevrenin yeniden kazanılmasının temelinde eğitim yatmaktadır. Çevreye karşı olumlu davranışların gelişebilmesi için çevre eğitimiyle çevreye ilişkin bilginin arttırılması gerekmektedir.
Okulda yürütülen çevre eğitimi uygulamaları öğrencilerin çevreye karşı bilinçli bireyler olmalarında temel teşkil eder. Öğretmenler gerek davranışları gerekse çevre, çevre sorunları, çevreyi koruma yolları ile ilgili verecekleri bilgilerle bireylerin bu konuda bilinçlenmesini sağlayan aileden sonraki en önemli unsurdur. Çevre konusunda yeterince eğitim almayan, bilinçlendirilmeyen insanların çevreye karşı davranışları da olumsuz olacaktır. Çevre eğitimi ile ilgili en büyük rol ise aileden sonra öğretmenlere düşmektedir. Öğretmenlerin çevre eğitimi için yeterli düzeyde çevre bilgisine, çevre bilincine ve çevre dostu davranışa sahip olmaları gerekmektedir. Bu durumda öğretmenlerden bu konuda yeteri derecede bilgi ve duyarlılığa sahip olması, eğitim verdikleri öğrencileri çevre hakkında bilgilendirmeleri beklenmektedir. Bu konuda çocukların okulla ilk tanışmasını sağlayan ve ilk eğitimlerini aldıkları okul öncesi öğretmenlerin ve sınıf öğretmenlerinin rolü büyüktür.
Bu çalışmanın amacı, okul öncesi ve sınıf öğretmeni adaylarının çevre bilinci ve çevresel duyarlılık ile çevre sorunlarına yönelik davranışları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu bağlamda, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi sınıf öğretmenliği ve okul öncesi öğretmenliği bölümü öğrencilerine “Çevre Bilinci ve Çevresel Duyarlılık Ölçeği” ile “Çevre Sorunlarına Yönelik Davranış Ölçeği” uygulanmış, farklı değişkenler açısından aralarındaki ilişki incelenmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında okul öncesi öğretmenlerin ve sınıf öğretmeni adaylarının çevre bilinci ve çevresel duyarlılık ile çevre sorunlarına yönelik davranışlar arasındaki ilişki belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Çevre bilinci, Çevresel duyarlılık, Çevreye yönelik davranış, Okul öncesi öğretmen adayları, Sınıf öğretmenliği adayları, Çevre sorunları