Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AHMET MAVİ
Danışman: Taner Ekici
Özet:
Orta Anadolu’da Torid Tektonik Kuşağı üzerindeki Anatolid levhası üzerinde yeralan Yamadağı Volkanitleri, Malatya ilinin kuzey-kuzeybatısından Sivas ilinin güneydoğusu arasında oldukça geniş bir alanda yüzlekler sunmaktadır. Üst Miyosen-Pliyosen yaşlı Yamadağı Volkanitleri en altta andezitik ve bazaltik aglomera seviyeleri ile başlamakta üzerine çoğuklukla bazalt, trakibazaltik ve daha az oranda da andezit ve dasit’lerden oluşan bir istifle gelmektedir. Yamadağı Volkanitlerinin alt seviyelerini oluşturan aglomeralar çoğunlukla bazaltik ve nadiren de andezitiktir. Andezitik aglomeralar açık mor renkli bazaltik aglomeralar ise siyah-mor renkli olarak gözlenmektedir. Aglomeratik seviyeler geçişli olup bunların üzerine de bazalt ve andezitlerden oluşan lav akıntıları gelmektedir. Yamadağı Volkanitleri içerisinde gözlenen andezitik kayaçlar grimsi mor renkli olup orta-ince tane boyutludur. Bazaltlar ise siyah ve siyahımsı mor renklerde ve ince tanelidirler. Yamadağı Volkanitleri içerisinde gözlenen dasitik kayaçlar ise grimsi beyaz renki olup, orta ince tanelidirler. Jeokimyasal olarak Yamadağı Volkanitlerinden trakibazaltların alkalin; bazalt, bazaltik andezit ve dasit’lerin ise subalkalin alanda yerleştikleri görülmektedir. Subalkali kayaçların toleyitik-kalkalkalin alt gruplarını belirlemeye yönelik AFM üçgen diyagramında ise kalkalkalin karakter gösterdikleri görülmektedir. Yamadağ volkanitlerinde fraksiyonel kristalleşme etkilerinin yanı sıra dasitik kayaçlardan bazaltik kayaçlara doğru kısmi ergime miktarlarında artış olduğu ve hafif nadir toprak elementlerin ağır nadir toprak elementlere göre daha fazla zenginleşmiş olması kabuksal malzeme etkisinin de önemli olduğunu göstermektedir. Yamadağı volkanizmasının Üst Kretase-Eosen döneminde Neotetis okyanusunun kapanmasını izleyen evrede Neotetisin yitimi sonucu litosferik dilimden açığa çıkan akışkanlar tarafından metasomatizmaya uğratılmış bir manto kaynağından itibaren Üst Miyosen-Pliyosen yaş aralığında oluşmuş olabileceği öne sürülmektedir.