TÜRKİYE'DE ULAŞTIRMA TÜRLERİNİN ENERJİ VERİMLİLİĞİ AÇISINDAN KIYASLANMASI


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Enerji Bilimleri Ve Teknolojisi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EBRU YILDIRIM

Danışman: Nazile Yılankırkan

Özet:

Enerjiye duyulan ihtiyaç her geçen gün tüm dünyada hızla artmaktadır. Hızlı nüfus artışı, üretim ve tüketimin artması, ticaret hacminin hızla büyüyerek küreselleşmesi gibi faktörler enerjiye olan talepte sürekli artışa neden olmaktadır. Buna karşın enerji kaynaklarının tükeniyor olması, enerjiyi verimli ve tasarruflu kullanmayı zorunlu hale getirmiştir. Enerjinin yoğun olarak tüketildiği sektörlerden biri de ulaştırma sektörüdür. Diğer sektörlerde olduğu gibi ulaştırma sektöründe de enerji verimliliği çalışmalarının yapılması kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu çalışmada, karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolu gibi farklı ulaşım türleri ayrı ayrı incelenmiş, yıllara göre yapılan taşımalar, enerji tüketimleri ve bu ulaştırma türleri için Türkiye’deki mevcut durumlar ele alınmıştır.

Bu tez çalışması kapsamında Türkiye’nin yıllar içindeki nüfusu, gayri safi yurtiçi hasılası ve motorlu kara taşıtları sayısı verileri ile makine öğrenmesi algoritmalarından yapay sinir ağı (YSA), destek vektör makinesi ve rastgele orman yöntemleri kullanılarak gelecek yıllarda ulaştırma sektöründeki nihai enerji tüketimi tahmini yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda YSA metodunun bu çalışma için en uygun sonucu verdiği görülmüştür. YSA’nın beş çapraz doğrulama için elde ettiği eğitim ve test regresyon (R) değeri sırasıyla 0,9968 ± 0,0019 ve 0,9978 ± 0,0013 olarak bulunmuştur. Yapılan tahmin sonucunda 2030 yılında ulaştırmada 31.391 bin TEP enerji tüketileceği hesaplanmıştır.