Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MELTEM SELVİTOPU
Danışman: Uğur Salgın
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Yaban mersini meyvesi (Vaccinium spp.) endüstriyel açıdan potansiyel önemi olan katma değeri yüksek ürünler içerir. Bu meyvenin tohumundaki yağ başta farmasötik, kozmetik ve gıda sektörleri olmak üzere değişik endüstriyel uygulama alanlarına sahiptir. Yaban mersini meyvesi işlenmesi sırasında açığa çıkan tohumların süperkritik akışkan ekstraksiyon süreci ile geri kazanımı iyi üretim uygulamaları arasındadır. Bu çalışmada, yaban mersini tohumundaki yağın süperkritik CO2 ekstraksiyon sürecinde ayırma verimine etki eden temel proses parametrelerinin etkisi incelenmiştir. Deneylerde tanecik boyutları 355 m ile 500 µm arasında değişen tohum fraksiyonlar kullanılmıştır. En uygun ayırma koşulları; 2 mL/min hacimsel scCO2 akış hızı, 350 bar ekstraksiyon basıncı, 50 oC ekstraksiyon sıcaklığı ve 3 saat ekstraksiyon süresi olarak belirlenmiştir. Bu koşullarda %90,63 ayırma verimine ulaşılmış olup başlangıç ekstraksiyon hızı 8,6953 g yağ/kg inert katı min ve yağın scCO2 içindeki çözünürlüğü ise 10,3230 g yağ/kg scCO2 olarak saptanmıştır. Ekstraksiyon basıncının 250 bar ve üzerindeki koşullarda yağın scCO2 içindeki çözünürlüğü sıcaklığın artması ile önce artmakta daha sonra azalmaktadır. Sıcaklık artışında gözlenen bu azalma cross over etkisinden kaynaklanmaktadır. Yardımcı çözü derişimi etkisinin belirlenmesi için gerçekleştirilen ayırma işlemlerinde %5- 8 (v/v) etanol varlığında % ayırma verimi yaklaşık %11-14 arasında bir artış sağlamıştır. Anahtar kelimeler: Yaban mersini, Süperkritik CO2, Yaban mersini tohumu yağı