Anadolu haşhaş/gelincik sap arısı pachycephus smyrnensis (Stein 1876) (Hymenoptera cephidae) populasyonlarının coğrafik genetiği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Fakültesi, Moleküler Biyoloji Ve Genetik Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatma Eda TUTAR

Danışman: Ertan Mahir Korkmaz

Özet:

Pachycephus smyrnensis (Stein 1876) sap arılarının bir üyesi olup ekonomik açıdan önemli bir zararlıdır. Gelincik ya da haşhaş bitkisini konak olarak tercih etmekte ve ülkemizin çoğu bölgesinde yayılış sergilemektedir. Fitofag böceklerde tür içi farklılaşma ve/veya yeni türlerin açığa çıkması doğrudan konak bitkilerinin gelişimsel evreleri ile ilişkilidir. Özellikle geniş yayılış sergileyen türlerin populasyonları arasında gözlenen genetik farklılaşma o türün ve/veya konak bitkisinin fenolojik evreleri ile bağlantılı olabilir. Bu proje kapsamında P. smyrnensis türü populasyonları arasında konak bitki türünün yayılışına paralel olarak genetik açıdan bir farklılaşma olup olmadığı coğrafik genetiksel yaklaşımlar altında araştırılmıştır. Bu kapsamda, ülkemizde hem enlemsel ve boylamsal hem de konak bitki yayılışı göz önünde bulundurularak 37 farklı lokaliteyi temsilen toplamda 93 birey kullanılmıştır. Örneklerin COI ve 28s rRNA gen bölgelerine ait DNA dizileri çıkarılmıştır. Yapılan analizler sonucunda 28s rRNA gen bölgesinin 4 farklı haplotip ve COI gen bölgesinin 11 farklı haplotip barındırdığı saptanmıştır. Her iki gen bölgesi içinde anlamlı bir genetik farklılaşma saptanamamıştır. Buna kaçak olarak ekilen haşhaş bitkisinin ve doğal olarak her yerde çoğalabilen gelincik bitkisinin sebep olduğu düşünülmektedir.