Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Moleküler Biyoloji ve Genetik, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BERŞAN SEÇİL DUREL
Danışman: Mahir Budak
Özet:
Yükseklik gradiyenti ile birlikte pek çok ekolojik faktör kademeli ve ani değişimler sergiler. Bu ani değişimler, organizmaların populasyon yapısını şekillendirmede etkin rol oynamaktadır. Yüksek ve alçak rakımlarda yaşayan populasyonlar oldukça farklı çevresel koşullara maruz kaldıkları için, bu populasyonlar üzerinde işleyen seçilim baskıları birbirlerinden bağımsız ve farklı düzeylerde işler. Geniş yayılış sergileyen pek çok türün populasyonları, yükseklik gradiyentine bağlı olarak lokal düzeyde adaptasyonlar barındırmaktadır. Biyoenerjetik gereksinimler, organizmanın farklı çevresel koşullara adaptasyonunda sınırlayıcı bir faktör olarak kabul edildiğinden türün ve populasyonların yaşam biçimine bağlı olarak çekirdek genomu ile birlikte mitokondriyal genomda da farklılıklara neden olmaktadır. Çalışma kapsamında, ülkemizde geniş ve devamlı bir yayılış gösteren Cephus pygmeus türü populasyonları arasında çevresel koşulların bu türün genetik varyasyonu üzerine etkisi araştırılmıştır. Bu amaçla toplamda 10 metreden 1971 metreye kadar değişen 59 farklı lokaliteden 200’er metrelik yüksekliklerde 9 grup olacak şekilde toplam 252 bireylik bir örneklem oluşturulmuştur. Örneklerin AFLP bant profilleri ve ATP8 gen bölgesine ait DNA dizileri çıkartılmıştır. Yapılan analizler sonucunda ATP8 verisine göre grupların toplamda 11 tane haplotip barındırdığı ve Grup 3’ün (482-599 m) en yüksek genetik çeşitliliğe sahip olduğu saptanmıştır. AFLP verisinin sonuçlarına göre ise grupların anlamlı ve yüksek FST değerlerine sahip olduğu saptanmıştır. Ancak C. pygmeus populasyonları arasında yükseklik gradiyenti kaynaklı genetik varyasyon örüntüsü ve göç seçilim dengesi ortaya konulamamıştır. Olası örüntünün örneklem genişletilerek gen ifadesi çalışmaları ile ortaya çıkabileceği öngörülmektedir.