Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Kimya Mühendisliği, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HASAN KORKMAZ
Danışman: Uğur Salgın
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Bu çalışmada, yüksek aroma içeriğinden dolayı, bitkisel materyal olarak Cucurbita maxima türüne ait Kapadokya bölgesinde yetişen ve ?Ürgüp sivrisi? olarak adlandırılan kabak çekirdeği tohumları kullanılmıştır. Kabak çekirdeği yağının süperkritik CO2 ekstraksiyon sürecinde ürün verimi, başlangıç ekstraksiyon hızı ve yağın çözünürlüğüne; tanecik büyüklüğü (250-2360µm), hacimsel süperkritik çözücü akış hızı (0.12-0.30 L/h), işletme basıncı (20-50 MPa), işletme sıcaklığı (40-70o C), yardımcı çözücü türü (etanol ve n-hekzan) ve derişimi (%0-%10 (v/v)) gibi temel proses parametrelerinin etkisi araştırılmıştır. Süperkritik akışkan ekstraksiyonu ve organik çözücü ekstraksiyonu ile elde edilen ekstraksiyon verimlerini karşılaştırılabilmek için Soxhlet cihazında n-hekzan ile çözücü ekstraksiyonu gerçekleştirilmiştir. Organik çözücü ekstraksiyonu ile 24 h sonunda ekstraksiyon verimi 0.527 g yağ/ g kuru tohum olarak belirlenmiştir. Kabak çekirdeği yağının süperkritik CO2 ile gerçekleştirilen ekstraksiyon sürecinde 30 MPa koşullarında cross-over etki saptanmıştır. Yardımcı çözücü kullanmadan en yüksek ekstraksiyon verimi 0.497 g yağ/g kuru tohum olarak 5 h işletme süresi sonunda saptanmış ve bu verime 600-1180 µm, 12 L/h, 50 MPa ve 70 oC işletme koşullarında ulaşılmıştır. Etanol ile gerçekleştirilen ayırma işleminde ise en yüksek ekstraksiyon verimi 0.537 g yağ/g kuru tohum olarak 2 h işletme süresi sonunda saptanmış ve 600-1180 µm, 0.12 L/h, 30 MPa, 40 oC ve %8 (v/v) koşullarında elde edilmiştir. Organik çözücü ekstraksiyonu ve süperkritik akışkan ekstraksiyonu ile elde edilen yağların bileşimlerinin aynı olduğu GC analizleri ile belirlenmiştir. Ortalama yağ bileşimi; % 9.3(±0.43) palmitik asit, % 7.5(±0.6) stearik asit, % 32.3 (±0.6) oleik asit, %48.1(±0.6) linoleik asit ve % 0.7 (±0.3) linolenik asit olarak saptanmıştır. Kabak çekirdeği yağında tokoferollerin analizler HPLC sisteminde gerçekleştirilmiş ve süperkritik akışkan ile elde edilen ekstraktlardaki tokoferol içeriği organik çözücü ile elde edilen ekstraktlara kıyasla daha fazladır. İşlem görmüş ve görmemiş tohumların morfolojik yapısındaki değişimler ise SEM analizleri ile belirlenmiştir.