Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Büşra ŞAHİN AKBULUT
Danışman: Semra Kocataş
Özet:
Bu
araştırma, yaşlıların fonksiyonel bağımsızlık durumları ve düşme riskleri
arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Araştırma
kesitsel tiptedir. Araştırmanın evrenini Sivas il merkezinde yer alan 23 Aile
Sağlığı Merkezine (ASM) kayıtlı 65 yaş ve üzeri tüm yaşlı bireyler (27670
yaşlı), örneklemini ise 600 yaşlı birey oluşturmuştur. Araştırmanın verileri Kişisel
Bilgi Formu, Modifiye Barthel İndeksi ve Yaşlılar için Düşme Davranışları
Ölçeği aracılığıyla yaşlılarla yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak
toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS v.22 paket programında
tanımlayıcı testler, ortalama, Mann Whitney U testi, Kruskall Wallis testi ve
korelasyon analizi kullanılarak değerlendirilmiştir.
Araştırmada
yaşlıların %51.2’sinin kadın, %73.8’inin evli, %56.3’ünün
ilköğretim mezunu olduğu, %98.7’sinin herhangi bir işte çalışmadığı ve
%97.9’unun sağlık güvencesinin olduğu, %89.2’sinin yakınları ile birlikte
yaşadığı belirlenmiştir. Yaşlıların %0.8’inin ileri
derecede bağımlı, %5.3’ünün orta derece bağımlı, %14.5’inin hafif derece bağımlı
ve %79.3’ünün ise tam bağımsız olduğu belirlenmiştir. Yaşlıların %5.3’ünün son
bir yıl içerisinde kaza veya yaralanma geçirdiği, %30.3’ünün daha önce düşme
öyküsünün olduğu, düşen
yaşlıların %20.8’inin kaza/çevresel faktörler kaynaklı düştüğü, düşme yaşayanların
%18.3’ünde düşmeye bağlı sağlık sorunu yaşandığı ve düşen yaşlıların %6.8’inde
düşmeye bağlı kırık oluştuğu saptanmıştır. Yaşlılar İçin Düşme Davranışları
Ölçeği puanları ile Modifiye Barthel İndeksi (MBİ) puanları arasındaki
korelasyon değeri anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Bu bulgu yaşlıların
aktiviteleri bağımsız gerçekleştirme düzeyi ile yaşlıların düşme davranışlarının
ilişkili olmadığını göstermektedir. Modifiye Barthel İndeksi puanlarının
Yaşlılar İçin Düşme Davranışları Ölçeği puanlarını yordama gücünü anlamak
amacıyla uygulanan Lineer regresyon analizine göre, yaşlıların bağımsızlığının,
yaşlıların düşme davranışlarının %19’unu açıkladığı belirlenmiştir.
Toplumu
oluşturan yaşlı bireylerin fonksiyonel bağımsızlık durumlarının geliştirilmesi
ve korunmasında, düşme risklerinin saptanıp ortadan kaldırılmasına yönelik
düzenlemelerde sağlık bakım ekibinin bir üyesi olan hemşirelere özellikle
birinci basamak sağlık kuruluşlarında yer alan halk sağlığı hemşirelerine
önemli rol ve sorumluluklar düşmektedir. Halk sağlığı hemşirelerinin yaşlıları,
aileleri ve toplumu fonksiyonel bağımsızlık durumu ve düşme riskleri hakkında
bilgilendirmeleri ve konu ile ilgili farkındalıklarını arttırmaları
önerilebilir.
Anahtar Kelimeler: Yaşlı,
fonksiyonel bağımsızlık, düşme, hemşirelik